مقایسه دو روش ارزیابی ژنتیکی گاوهای هلشتاین ایران بر اساس رکورد شیر تصحیح نشده و تصحیح شده بر مبنای 305 روز شیردهی

زمینه مطالعاتی: در ارزیابی ژنتیکی گاوهای شیری، استفاده از رکوردهای واقعی و مدل آماری صحیح، اهمیّت زیادی دارد.  هدف: این تحقیق، با هدف مقایسه دو روش ارزیابی ژنتیکی گاوهای هلشتاین برای صفت شیر اجرا شد. روش کار: رکوردهای مورد استفاده، مربوط به صفات شیر تصحیح نشده (برای تعداد روزهای شیردهی) و شیر تصحیح شده (بر مبنای 305 روز) بودند. تعداد 332160 رکورد شیر از 332160 راس گاو شکم اوّل هلشتاین ایران در 2318 گله که طی سال های 1369 تا 1389 جمع آوری شده بودند، استفاده گردید. مدل های حیوانی شامل اثرات گلّه، سال و ماه زایش، درصد خلوص حیوان، منشا اسپرم (داخلی، خارجی و نامعلوم)، متغیّرهای کمکی طول دوره ی شیردهی (برای تولید شیر تصحیح نشده)، سن زایش، و اثر تصادفی ژنتیکی افزایشی بود. برازش مدل به وسیله نرم افزار dmu اجرا گردید. نتایج: وراثت پذیری صفات شیر تصحیح نشده و تصحیح شده به ترتیب 23/0 (اشتباه معیار 004/0) و 25/0 (اشتباه معیار 004/0) بود که با یکدیگر تفاوت معنی دار آماری داشتند. برای گاوهای نر، همبستگی بین ارزش اصلاحی حاصل از دو روش ارزیابی ژنتیکی، با بالا رفتن تعداد دختران آن ها، افزایش قابل ملاحظه نشان داد. مقدار روند ژنتیکی در دو شیوه ی ارزیابی مذکور برابر با 18/22 (برای شیر تصحیح نشده) و 5/18 (برای شیر تصحیح شده) کیلوگرم در سال بود که تفاوت معنی دار آماری با یکدیگر نداشتند. نتیجه گیری نهایی: با توجه به مزیّت استفاده از رکوردهای واقعی (شیر تصحیح نشده)، پیشنهاد می گردد برای پیش بینی ارزش اصلاحی گاوهای هلشتاین ایران از رکوردهای خام شیر در مدل حیوانی استفاده شود که در آن طول دوره ی شیردهی، به صورت متغیّر کمکی گنجانده شده باشد.