بررسی فراسنجه ‏های تجزیه پذیری شکمبه‏ای، ناپدید شدن بعد شکمبه‏ای و ارزش تغذیه‏ای برگ، گل و غلاف برهان در نشخوارکنندگان

زمینه مطالعاتی: گیاه برهان با داشتن برگ‏های فراوان، نیتروژن و کلسیم بالا می‏تواند به‏عنوان مکمل خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد. هدف: هدف از انجام این آزمایش، بررسی خصوصیات شیمیایی، فراسنجه‏های تجزیه‏ شکمبه‏ای و ناپدید شدن بعد شکمبه‏ای برگ، گل و غلاف برهان در نشخوارکنندگان بود. روش کار: ترکیب شیمیایی این نمونه‏ها با روش‏های استاندارد و فراسنجه ‏های تجزیه‏پذیری شکمبه‏‏ای با تکنیک کیسه­های نایلونی اندازه‏گیری شد. ناپدیدشدن شکمبه‏ای ‏و بعد شکمبه‏ای پروتئین‏خام در جیره‏های حاوی مقادیر مختلف برگ، غلاف و گل برهان (25، 50، 75 و 100 درصد) جایگزین شده با یونجه نیز تعیین شد. نتایج: میزان پروتئین برگ‏ها (4/22درصد)، گل‏ها (75/22 درصد) و غلاف برهان ( 73/17 درصد) در مقایسه با پروتئین یونجه (17 درصد) بالاتر بود. بخش سریع‏تجزیه، کندتجزیه و ثابت نرخ تجزیه ماده‏خشک برگ برهان 33/0 درصد، 37/0 درصد و 05/0 درصد در ساعت؛ گل برهان 45/0 درصد، 44/0 درصد  و 03/0 درصد در ساعت و غلاف برهان 37/0 درصد، 18/0 درصد و 10/0 درصد در ساعت بود. بیشترین بخش سریع‏تجزیه پروتئین مربوط به گل برهان (48/80 درصد) و کمترین مقدار مربوط به یونجه (17/23 درصد) بود. بیشترین بخش کندتجزیه و ثابت نرخ تجزیه پروتئین مربوط به یونجه (به ترتیب 13/0 درصد و 75/58 درصد در ساعت) و کمترین بخش کند تجزیه مربوط به غلاف برهان ( 54/13درصد) بود. نتایج نشان داد جیره‏های حاوی 25 و 100 درصد برگ (20/39 و 18/45 درصد) و غلاف (81/51 و 38/20درصد)و جیره‏های حاوی 75 و 100 درصد گل برهان (84/52 و 92/27درصد)، بالاترین مقدار پروتئین قابل تجزیه در شکمبه (rdp) و پروتئین عبوری (rup) را نشان دادند که میزان پروتئین قابل تجزیه در این جیره‏ها در مقایسه با جیره شاهد (49/8 درصد) افزایش معنی‏داری داشت (05/0>p). نتیجه‎گیری نهایی: بنابراین برگ، گل و غلاف برهان به دلیل ترکیب شیمیایی و تجزیه پذیری شکمبه‏ای و ناپدید شدن بعد شکمبه‏ای مناسب، پتانسیل استفاده در تغذیه نشخوارکنندگان را دارند، اما به‏دلیل محدود بودن اطلاعات در این زمینه نیاز به مطالعه بیشتری می‏باشد.