اثر برخی سازه‌های ژنتیکی و غیر ژنتیکی بر زنده‌مانی بره در گوسفندان نژاد بلوچی، ایرانبلک و زندی

چکیدهزمینه مطالعاتی: برآورد پارامترهای ژنتیکی برای طراحی برنامه‌های اصلاح نژادی و به کارگیری روش مناسب انتخاب برای صفات مهم اقتصادی ضروری است. زنده‌مانی یکی از صفات مهم اقتصادی است که از مهمترین سازه‌های موثر بر درآمدزایی گله‌ها می‌باشد. هدف: این پژوهش به منظور بررسی اثر سازه‌های ژنتیکی و غیرژنتیکی موثر بر زنده‌مانی بره‌های نژاد بلوچی، ایرانبلک و زندی از تولد تا شیرگیری انجام شد. روش کار: در این پژوهش از 10793، 4826و 6140 رکورد زنده‌مانی مربوط به بره‌های نژاد بلوچی، ایرانبلک و زندی استفاده شد. پارامترهای ژنتیکی با روش حداکثر درستنمایی محدود شده با استفاده از مدل‌های حیوانی، پدری و آستانه‌ای برآورد شدند. نتایج: در بین مدل‌های دام، مناسب‌ترین مدل برای زنده‌مانی در نژاد بلوچی شامل، اثرات ژنتیکی مستقیم و محیط مشترک، در نژاد ایرانبلک شامل، اثرات ژنتیکی مستقیم، ژنتیکی مادری، محیطی دایمی مادری، محیط مشترک و کواریانس بین ژنتیک مستقیم و مادری و در نژاد زندی فقط شامل اثرات ژنتیکی مستقیم بود. در بین مدل‌های پدری مناسب‌ترین مدل در نژاد بلوچی شامل، اثرات ژنتیکی مستقیم قوچ و محیط مشترک، در نژاد ایرانبلک شامل اثرات ژنتیکی مستقیم قوچ، محیطی دایمی مادری و محیط مشترک و در نژاد زندی شامل اثرات ژنتیکی مستقیم قوچ و محیطی دایمی مادری بود. وراثت‌پذیری مستقیم این صفت در مدل دام در نژاد بلوچی، ایرانبلک و زندی به ترتیب 01/0±08/0، 02/0±07/0 و 02/0±09/0 برآورد شد، که پس از تصحیح به 22/0، 20/0 و 20/0 افزایش یافت. وراثت‌پذیری مستقیم قوچ با استفاده از مناسب‌ترین مدل پدری به ترتیب 02/0±06/0، 03/0±06/0 و 02/0±05/0 برآورد شد، که پس از تصحیح به 17/0، 16/0 و 13/0 افزایش یافت. وراثت‌پذیری مستقیم (لجستیک) با استفاده از مدل آستانه‌ای به ترتیب 04/0±16/0، 07/0±22/0 و 06/0±17/0 برآورد گردید. نتیجه‌گیری نهایی: برآوردهای حاصل نشان می‌دهد که وراثت‌پذیری تصحیح شده حاصل از مدل دام و پدری با برآورد حاصل از مدل آستانه تفاوت چندانی ندارد.