ارزیابی کمی و ارتباط بین عناصر اصلی در آب شرب و شیر گاوداری های ارومیه

زمینه مطالعاتی: عناصر اصلی در غذا و آب مهمترین منابع تامین مواد معدنی در شیر هستند. هدف: 1) تعیین غلظت عناصر اصلی وارزیابی تغییرات منطقه ای، 2) ارتباط بین عناصر در آب روستایی و شیر گاوها. روش کار: تعداد 110 نمونه شیر و آب در شمال، جنوب، غرب و شرق ارومیه تهیه شدند. مقدار 10 میلی لیتر شیر و10 میلی لیتر آب از هر گاوداری جمع آوری شد. عناصر معدنی با دستگاه اتوآنالیزر و شعله سنجی و کیت های ذیربط در آب و شیر تعیین شدند. از روش های آماری case summaries، anova و correlation استفاده شد. نتایج: کلسیم، منیزیم و پتاسیم شیر بیشتر از آب و سدیم آب بیشتر از شیر بود. کمترین و بیشترین عناصر در آب به ترتیب فسفر و سدیم و در شیر پتاسیم و کلسیم بودند. میانگین سدیم و پتاسیم آب و شیر و کلر آب در مناطق مختلف معنی دار بودند (05/0(p < . بالاترین میزان سدیم آب در شرق، پتاسیم، غرب و کلر جنوب بوده و بالاترین غلظت سدیم و پتاسیم شیر در شرق بود. کلسیم و منیزیم آب و شیر در مناطق مختلف متفاوت نبودند. عناصر اصلی در آب با یکدیگر مرتبط نبوده ولی کلسیم/فسفر، کلسیم/منیزیم و فسفر/منیزیم شیر روابط مستقیم و معنی داری داشتند. کلسیم و منیزیم آب با عناصر اصلی شیر مناسب ترین روابط را نشان داده ولی بین سدیم و پتاسیم رابطه ای نبود. بالاترین ضریب همبستگی بین کلسیم آب/شیر (90/0=r) و منیزیم آب/شیر (70/0=r) بود. نتیجه گیری نهایی: سدیم آب و کلسیم شیر بیشترین عناصر معدنی بودند. سدیم و پتاسیم آب و شیر گاوها در مناطق مختلف ارومیه متفاوت بوده، بالاترین میزان سدیم و پتاسیم شیر در شرق ارومیه بودند. عناصر اصلی در آب با یکدیگر مرتبط نبوده ولی کلسیم، فسفر و منیزیم شیر روابط معنی داری داشتند. کلسیم و منیزیم شیر و آب رابطه مستقیمی داشتند. لذا عناصر اصلی آب خصوصاً کلسیم و منیزیم می تواند در تامین عناصر اصلی شیر گاوها موثر باشد.