برآورد ضرایب اقتصادی برای صفات مهم تولیدی در بز لری استان لرستان، پرورش یافته تحت سامانه روستایی

این تحقیق با هدف برآورد ضرایب اقتصادی صفات مهم تولیدی بز لری استان لرستان و در نهایت تعیین اهداف اصلاح نژادی دام مذکور انجام گرفت. پارامترهای فنوتیپی و اطلاعات تولیدی از رکوردهای 6 گله با ظرفیت 700 راس بز مولد تحت پوشش طرح اصلاح نژاد بز لری، موجود در معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان استخراج گردید. همچنین پرسش‏نامه‏هایی تهیه و طراحی و با دامداران پرورش دهنده این دام در نقاط مختلف استان لرستان مصاحبه حضوری انجام گرفت. درآمدها و هزینه‏ها بر مبنای قیمت‏های سال 91-90 از این پرسش‏نامه‏ها استخراج گردید. چهار صفت تعداد بزغاله در هر زایش، نرخ زنده مانی بزغاله‏ها، نرخ جایگزینی و مقدار شیر تولیدی در یک دوره شیردهی برای بزها صفاتی بودند که مورد مطالعه قرار گرفتند. همچنین چهار صفت میانگین وزن تولد، وزن شیرگیری، رشد روزانه از شیرگیری تا 6 ماهگی و وزن 6 ماهگی برای بزغاله‏ها در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا یک مدل زیستی- اقتصادی به عنوان مدل کلی و زیر مدل هایی برای هر کدام از صفات فوق طراحی و ضرایب صفات مذکور برآورد گردید. در نهایت سامانه تولیدی نیز تحلیل شد. ضرایب اقتصادی نسبی برای صفات تعداد بزغاله در هر زایش، نرخ زنده مانی بزغاله‏ها، نرخ جایگزینی و مقدار شیر تولیدی در دو سامانه یک بار زایش در سال و سه بار زایش در دو سال به ترتیب 89/361، 37/487، 38/1-، 1 و 88/591، 75/799، 30/1- و 1 بود. همچنین ضرایب اقتصادی نسبی برای صفات وزن تولد، وزن شیرگیری، رشد روزانه از شیرگیری تا 6 ماهگی و وزن 6 ماهگی در حالت نسبی در دو سامانه مذکور به ترتیب 96/4، 92/11، 28/92، 25/9 و 07/4، 97/18، 69/157 و 81/15 بود. نتیجه گیری می شود که صفات تولید مثلی و صفت رشد روزانه بیشترین ضرایب اقتصادی را به خود اختصاص داده‏اند، لذا در برنامه‏های اصلاح نژادی بز لری در شرایط روستایی بایستی مورد توجه واقع شوند.