تعیین ترکیبات شیمیایی، عناصر معدنی و انرژی خام دانه جو، دانه گندم و سبوس گندم استان آذربایجان شرقی

زمینه مطالعاتی: به منظور تنظیم دقیق جیره‌های غذایی و بهبود عملکرد تولید، لازم است ارزش غذایی مواد خوراکی مورد استفاده در تغذیه حیوانات تعیین گردد. هدف از این مطالعه تعیین ترکیبات شیمیایی، محتویات عناصر معدنی و انرژی خام مواد خوراکی معمول در تغذیه دام شامل دانه جو (26 نمونه)، دانه گندم (27 نمونه) و سبوس گندم (15 نمونه) استان آذربایجان شرقی با استفاده از روش‌های استاندارد آزمایشگاهی بود. روش کار: نمونه‌های دانه جو و گندم و سبوس گندم با روش نمونه برداری تصادفی طبقه‌بندی شده جمع‌آوری گردید. از رویه means نرم افزار sas برای محاسبه آماره‌های توصیفی و مقایسه میانگین‌ها استفاده شد. نتایج: میانگین ماده خشک جو، گندم و سبوس گندم به ترتیب 2.88 ± 925.5 ˛ 6.56 ± 32/ 909 و 9.31 ± 915 گرم در کیلوگرم و میانگین پروتئین خام به ترتیب معادل 14.52 ± 137.3، 10.67 ± 129.6 و 11.86 ± 178.9 گرم در کیلوگرم ماده خشک بود، که با داده‌های (1994) nrc تفاوت معنی‌داری نشان داد (p<0/01 ). چربی خام سبوس گندم 3.48 ± 43.7 گرم در کیلوگرم بود که در مقایسه با تراکم چربی خام گزارش شده در جداول nrc تفاوت معنی‌دار نبود، ولی میانگین چربی خام جو و گندم به ترتیب برابر 1.08 ± 20.3 و 0.48± 21.1 بود که تفاوت معنی‌داری با چربی خام گزارش شده در جداول (1994) nrc داشت (p<0/01 ). مقادیر کلسیم در جو، گندم و سبوس گندم به ترتیب 0.3 ± 1.4، 0.67 ± 3.3 و 0.35 ± 1.46 گرم در کیلوگرم ماده خشک بود که بجز در سبوس گندم، با داده‌های nrc تفاوت معنی‌داری نشان داد p<0/01 . نتیجه‌گیری نهایی: با توجه به تفاوت‌های موجود در ترکیبات شیمیائی و عناصر معدنی مواد خوراکی مورد مطالعه در استان آذربایجان شرقی با داده‌های گزارش شده در جداول nrc، پیشنهاد می‌گردد برای تنظیم جیره‌های غذایی متعادل و برنامه‌ریزی از اطلاعات منطقه‌ای استفاده شود.

chemical compositions, mineral contents and gross energy value of barley and wheat grains and wheat bran from east azerbaijan province

introduction: in order to accurate feed formulation and improve production performance, it is necessary to determine the nutritive value of common feedstuffs used in animal nutrition. the main reason for use of data that reported by nrc (1994, 2001) is formulation of balanced ration. but data reported by nrc can over or underestimate the nutritive value of feedstuffs due to diversity in growth stage, type and variety, climate and weather condition, physical and chemical properties of soil and presences of anti nutritional factors. so determining chemical compositions, mineral contents and gross energy content of common feedstuffs is useful to farmers to improve growth performance of animals. the aim of this study was to determine chemical compositions, mineral contents and gross energy content of common animal feed sources from east azerbaijan province including barley grain (n=26), wheat grain (n=27) and wheat bran (n=15) with standard analytical methods. material and methods: barley grain, wheat grain and wheat bran are most common feedstuffs that used in animal and poultry nutrition. the feedstuff samples were collected with random stratified sampling method. thus all studied cities of east azerbaijan province classified in 30 zones and then the villages randomly selected. in order to proximate analyses of samples, feedstuffs were homogenized in the view of size and moisture by laboratory grinding. dry matter, crude ash, ether extract and crude fiber content of samples were determined by aoac method (1995) and crude protein was determined by micro kjeldahl. cell wall or neutral detergent fiber (ndf) and acid detergent fiber (adf) contents of samples were determined by fibretec. descriptive statistics parameters were calculated by mean procedure of sas software and means comparison were done by sas software (2000). the paired and non paired t test were used to compare means of recent research and the data of guilan, kordestan and kermansh provinces and nrc data. results and discussion: the results showed that mean dry matter (dm) content of barley grain, wheat grain and wheat bran were 925.5± 2.88, 909.32± 6.56 and 915.0 ± 9.31 g/kg, and mean crude protein (cp) concentrations were 137.3± 14.52, 129.6± 10.67 and 178.9 ± 11.86 g/kg of dry matter, respectively, that differed significantly with the nrc (1994) data (p<0.01). the range of crude protein of wheat grain was 114.9 to 158.5 g/kg and the range of crude ash 14.2 to 29.8. the nitrogen free extract (nfe) and non fibrous carbohydrate (nfc) content of wheat grain were determined 806.1 and 667.4 g/kg.