آنالیز ژنتیکی پارامترهای مدل مکانیستیک پُلوت-گوتوین برای منحنی شیردهی گاوهای شیری ایران

زمینه مطالعاتی: با استفاده از مدل های مکانیستیک (زیست شناختی) می توان خصوصیّات ژنتیکی منحنی شیردهی گاوها را از نقطه نظر بیولوژی ترشح شیر در بافت پستان، مورد بررسی قرار داد. هدف: این تحقیق، با هدف استفاده از یک مدل مکانیستیک در ارزیابی خصوصیّات ژنتیکی منحنی شیردهی گاوهای زینه (آمیخته) و اصیل هلشتاین اجرا گردید. روش کار: از تعداد 1.448.292 رکورد شیر روز آزمون متعلّق به 161.676 راس گاو شیری (دختران 3.979 راس گاو نر) در 921 گله که طی سال های 1376 تا 1391 برای نخستین بار زایش داشتند، استفاده شد. از مدل مکانیستیک پُلوت گوتوین با دو پارامتر ms (صفت مرتبط با حدّاکثر ظرفیّت ترشح شیر) و dr (صفت مرتبط با کاهش نسبی تعداد سلول های ترشح کننده شیر) برای توصیف شکل منحنی شیردهی استفاده گردید. تابع غیرخطی فوق، بر داده های شیر روز آزمون هر گاو، به طور جداگانه برازش و پارامترهای آن برای هر یک از گاوها، برآورد شد. به‌منظور تخمین وراثت پذیری برای صفات ms و dr از مدل دام تک متغیّره استفاده شد. روند ژنتیکی با روش تابعیّت وزنی میانگین ارزش اصلاحی از سال زایش محاسبه گردید. نتایج: وراثت پذیری ms و dr به ترتیب 0.293 و 0.190 بود. همبستگی پیرسون بین ارزش اصلاحی صفات مزبور 0.29 به دست آمد (p<0.0001). روندهای فنوتیپی و ژنتیکی برای ms به ترتیب 0.52 و 0.063 کیلوگرم در سال، و برای dr به ترتیب 0.000025- و 0.000007- و همه ی آن ها به لحاظ آماری معنی دار بودند (p<0.0001). نتیجه گیری نهایی: با توجّه به وراثت پذیری نسبتاً بالا برای ms و dr ، درنظر گرفتن آن ها در شاخص انتخاب گاوها، می تواند منجر به بهبود ژنتیکی مناسبی برای صفات مزبور گردد.