آلودگی هوای شهری و مسئولیت راهبردی دولت در پرتو امنیت محیط‌ زیستی

امروزه امنیت محیط ‌زیستی تبدیل به یکی از ارکان مهم امنیت شهروندان شده است به‌نحوی ‌که تامین امنیت اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی برای شهروندان بدون تامین امنیت محیط‌ زیستی، ناکارامد خواهد بود. در این میان، آلودگی هوا یکی از جدی‌ترین مشکلات محیط ‌زیستی است که امنیت شهروندان را از جنبه‌های مختلف بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی و البته ایمنی اکوسیستمی را به‌شدت دچار اختلال می‌سازد. با توجه به اینکه تامین امنیت شهروندان بر عهده نهادهای عمومی، به‌ویژه دولت است؛ تامین امنیت محیط ‌زیستی نیز باید در سرلوحه اقدامات این نهادها باشد. این در حالی است که میزان مسئولیت‌پذیری این نهادها در مقابله با آلودگی هوا به‌عنوان جدی‌ترین تهدید محیط ‌زیستی با میزان شدت و آثار نامطلوب آن بر حیات انسانی و محیط‌ زیستی متناسب نیست. نظام کنونی حقوقی ایران در ایجاب دولت به مسئولیت‌پذیری بیشتر و موثرتر، کارامدی لازم را ندارد و بدون اعمال تحولی اساسی در مبنای حقوقی مسئولیت دولت، نمی‌توان امنیت محیط ‌زیستی و هوای پاک را برای شهروندان به ارمغان آورد. حال آنکه با استناد به‌ضرورت تامین امنیت محیط زیستی توسط دولت، می‌توان خواستار ایفای نقش بیشتر دولت در مدیریت موثر آلودگی هوای شهری شد. چنانچه آلودگی هوای شهری به‌عنوان مسئله‌ای از مسائل امنیت شهروندان تلقی شود، تامین این امنیت مستلزم اقدام بی‌درنگ، سریع و همه‌جانبه دولت خواهد بود