تحلیل امکان استناد دیوان عدالت اداری به قانون اساسی

در میان حقوقدانان درخصوص امکان استناد دیوان عدالت اداری به اصول قانون اساسی در مقام صدور حکم اختلاف‌نظر وجود دارد. بررسی اصول قانون اساسی و قانون عادی در این خصوص موید وجود این صلاحیت برای دیوان است و رویه جاری دیوان نیز هم در سطح شعب و هم در سطح هیئت عمومی در استناد به اصول قانون اساسی نشان‌دهنده این برداشت توسط قضات دیوان است. درعین‌حال اشکالات و چالش‌هایی درخصوص این صلاحیت دیوان از جانب حقوقدانان مطرح‌شده است که ازجمله می‌توان به تداخل این صلاحیت دیوان با صلاحیت شورای نگهبان، مغایرت با نظر تفسیری شورای نگهبان درخصوص اصل 138 قانون اساسی، مغایرت با نظر شورای نگهبان در تصویب قانون اخیر دیوان، وجود قوانین مغایر با قانون اساسی مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام و وجود قوانین مصوب قبل از انقلاب که دارای مغایرت با قانون اساسی هستند، اشاره کرد. درعین‌حال، عدم قبول صلاحیت دیوان در این‌خصوص منجر به خلا نظارت بر انطباق مقررات و تصمیمات اجرایی با قانون اساسی می‌شود، لذا باید ضمن قبول صلاحیت دیوان، سازوکاری برای حل این چالش‌ها در نظر گرفت که این رویکرد در مقاله دنبال شده است.