تحلیلی راهبردی از رویکردهای نوین حکمروایی در مناطق کلان‌شهری اروپا (مطالعه موردی بارسلونا و لندن)

«حکمروایی مناطق کلان‌شهری» سازوکار ایجادِ انواعِ منعطف از ترتیبات نهادی- سازمانی کارامد، در گستره مناطق کلان‌شهری است که در راستای همکاریِ هدف‌دار میان بازیگرانی نامتجانس، چون نهادهای عمومی، حکومتی، خصوصی و جامعه مدنی صورت می‌پذیرد. مبتنی بر چارچوب مفهومی بالا، این مقاله با هدف بازنمایی راهبردهای حکمروایی برخی مناطق کلان‌شهری قرن بیست‌و یکم در اروپا؛ یعنی «بارسلونا» و «لندن»، با روشی تحلیلی- توصیفی و از منظری تطبیقی در جستجوی پاسخ به دو پرسش محوری است: نخست اینکه، گفتمان «حکمروایی مناطق کلان‌شهری» بر چه مفاهیم، اصول و گزاره‌هایی استوار است؟ و دوم، ساختارها، اقتضائات و استراتژی‌های مواجهه نظام حکمروایی دو منطقه کلان‌شهری فوق (لندن و بارسلونا) در بهره‌گیری از امواج خروشان جهانی‌شدن چه بوده است؟ این مقاله با تبیین زمینه‌ها و ساختار حکمروایی مناطق کلان‌شهری مذکور نشان داد که تشکیل ائتلافِ کنشگران مختلف در مقیاس‌های گوناگون در یک منطقه کلان‌شهری (باوجود اختلافات سیاسی همچون بارسلونا) و قدرت‌یابی رهبری سیاسی منطقه کلان‌شهری از طریق طراحی نظام حکمروایی کارامد و در چارچوب آن پی‌ریزی استراتژی‌های توسعه فضایی و اقتصادی منطقه کلان‌شهری منبعث از آرای مستقیم مردم (در تجربه لندن)، می‌تواند راه برون‌رفت از چالش‌های فراروی مناطق کلان‌شهری دوران معاصر باشد. از سوی دیگر، یافته‌های این پژوهش نشان داد که اولاً حوزه سیاست‌گذاری بسیار پراهمیت مناطق کلان‌شهری بنا به پیچیدگی‌های ماهوی، به‌نوعی «بازی چندنقشی» بدل شده و برای غلبه بر چالش‌های فراروی حکمروایی کلان‌شهری اتخاذ سیاست‌ها و رویکردهای همگرایانه افقی و عمودی میان کنشگران منطقه‌ای، ملی، بین‌المللی در عصر جدید اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.دوم و باوجود «جهانی‌شدن همه‌چیز»، حکومت‌ها و در چارچوب آن، دولت‌ها هنوز هم سهم عمده‌ای در هدایت، بسترسازی، تسهیل، پویایی و نقش‌آفرینی حکمروایی مناطق کلان‌شهری برعهده و در اختیار دارند.