روش‌شناسی طراحی و تدوین الگوی مطلوب در پژوهش‌های راهبردی

یکی از وظایف اصلی مراکز مطالعاتی راهبردی و سیاست‌پژوهی، مساعدت به نظام تصمیم‌گیری از حیث طراحی اهداف مطلوب و هدف‌گذاری است. این نوع از پژوهش‌های راهبردی در حوزه تحقیقات و سیاست‌پژوهی قرار می‌گیرد. بنابراین پرسش اصلی این مقاله فرایند یا مراحل روش‌شناختی تدوین الگوی مطلوب یا همان هدف‌گذاری یا تدوین سیاست‌های کلی است. از نظر روش‌شناسی، این مقاله درصدد ارائه یک چارچوب روش‌شناختی نسبتاً دقیق برای نحوه انجام تحقیقات راهبردی با مضمون هدف‌گذاری و طراحی الگوی مطلوب می‌باشد. در اینجا تاکید شده است که غرض از طراحی و تدوین الگوی مطلوب تدقیق آرمان‌ها و انتظارات و انسجام‌بخشی میان اهداف است که با الگوی جاری یا رایج متفاوت است. به‌عبارتی الگوی مطلوب معادل آینده‌نگاری در نظر گرفته شده است که مشتمل بر خروجی‌های ملموس، سیاست‌های کلی راهبردهای برنامه‌ها است. فرایند تدوین الگو دارای یازده مرحله است که از توصیف وضع موجود، بررسی تجارب، تدوین ارزش‌های ورودی، محاسبه شکاف یا ناهمخوانی وضع موجود و وضع مطلوب محیط‌شناسی بررسی منابع، تعیین خروجی‌ها، پیشنهاد نظام ارزیابی یا پایش و در نهایت نگاشت‌ نهادی می‌باشد. در ادامه روش‌های پژوهشی و گردآوری اطلاعات در هرکدام از مراحل یازده‌گانه آمده است که شامل‌ روش‌های کمّی و کیفی است. به نظر می‌رسد این مقاله بتواند زمینه مساعدت لازم را به محققان جوان در مقاطع تحصیلات تکمیلی در رشته‌های مدیریت استراتژیک، علوم امنیتی، نظامی، دفاعی و راهبردی ارائه کند.