مدل پارادایمی نهادهای کلان واسطه علم و فناوری کشور (مطالعه موردی: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دولت دهم)

هدف: معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به‌عنوان نهاد واسطه‌ای کلان، نقش اساسی و تعیین‌کننده‌ای در نظام ملی نوآوری کشور دارد. کارآمدکردن این نهاد، تلاش‌ مهمی برای تقویت نظام ملی نوآوری کشور است. هدف اصلی این پژوهش، استخراج مدل پارادایمی (فرایندی) حاکم بر معاون علمی و فناوری به‌منظور ایفای نقش واسطه‌گری این معاونت در نظام ملی نوآوری است. روش پژوهش: این، یک پژوهش کیفی است. از میان انواع راهبردهای پژوهش‌های کیفی، نظریه داده بنیاد انتخاب شده است. استفاده از روش داده‌بنیاد نیز با تمرکز بر رهیافت استراوس و کوربین انجام‌شده است. بدین منظور ابتدا مصاحبه‌های انجام ‌شده از مسئولان و متصدیان مناصب حساس این سازمان در دولت دهم مطالعه شد و بر اساس تجربیات و آرای آنها، مقوله‌های مدل پارادایمی حاکم بر این نهاد واسطه‌ای احصا شدند. یافته‌ها: با طی مراحل پژوهشی داده‌بنیاد، بیش از 500 کد باز که مربوط به پرسش و هدف تحقیق بود، شناسایی شد. پس از آن، کدگذاری انتخابی انجام شد و 31 کد محوری استخراج شد که در ذیل مقوله‌های مدل پارادایمی ازجمله مقوله‌محوری، شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر و راهبردها و درنهایت پیامدها قرار گرفت. نتیجه‌گیری: بر اساس مدل پارادایمی، مقوله‌محوری این مدل، واسطه‌گری علم و فناوری است که نیازمند شرایط علی همچون علل یکپارچه‌سازی، مدیریتی و ... است. شرایط زمینه‌‌ای همچون زمینه‌های سیاسی و قانونی، ساختاری، خط‌مشی و اجرایی و عملیاتی نیز در این مدل نقش اساسی دارند. ظرفیت‌سازی، شبکه‌سازی و آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری نیز ازجمله راهبردهای شناسایی ‌شده برای ایفای نقش این نهاد کلان واسطه‌ای تشخیص داده شدند. برای تحقق این راهبردها، بهینه‌هایی برای تضمین ایفای نقش، کارایی مدیریتی و شفافیت احصا شدند که منجر به تحقق پیامدهایی از قبیل تکمیل زنجیره علم تا ثروت، خودکفایی و اقتدار ملی می‌شود