اعتماد سیاسی: دیدگاه تطبیقی بین کشورهای اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی‌ایران

مردم جهت رفع نیازهای خود، به‌خصوص برای تامین امنیت و آسایش و مشارکت در امور جامعه نیاز به ارتباط با حاکمیت دارند. اعتماد سیاسی شهروندان به حاکمان و سیاست‌‌ها و خط‌مشی‌های آنها از سرمایه‌های مهم اجتماعی برای نظام‌های دموکراتیک به شمار می‌رود که اکثر سیاستمداران در پی افزایش کمی و کیفی آن برای حل معضلات داخلی و بین‌المللی خود با هزینه‌های اندک هستند. در اکثر پژوهش‌ها اعتماد سیاسی فقط با مجموعه‌ای از شاخص‌ها در یک پیمایش سنجیده می‌شود، اما در هیچ موردی، مقایسه‌ای بین شاخص‌ها صورت نگرفته است. پرسش اساسی مطالعه حاضر این است که چه تفاوت‌هایی میان سنجش اعتماد سیاسی در کشورهای اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی‌ایران وجود دارد؟ در این مقاله سعی شده تا با مطالعه شاخص‌ها ضمن مقایسه آنها، به بستر کشورهای درحال‌توسعه و توسعه‌یافته نیز توجه شود. برای این منظور طی مطالعه‌ای توصیفی– تحلیلی، مقایسه‌ای میان سنجش اعتماد سیاسی در کشورهای اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی ‌ایران صورت گرفت. با بررسی و مطالعه متون مختلف شاخص‌های متفاوتی که برای سنجش اعتماد سیاسی به‌کار می‌رفت، استخراج شد. مقایسه حاکی از آن است که بسیاری از کشورها برای سنجش اعتماد سیاسی شاخص‌های مربوط به سطح فرهنگی و اقتصادی خود را در نظر می‌گیرند. درحالی‌که در ایران هنوز کاری در رابطه با تعیین مقیاس خاص صورت نگرفته است. کشورهای توسعه‌یافته با درنظرگرفتن مسائل اقتصادی و فرهنگی خاص خود اقدام به تعیین شاخص و سنجش اعتماد سیاسی کرده‌اند. در ایران متغیری مانند دینداری مسئولان سیاسی با توجه به بافت مذهبی ایرانیان مورد توجه قرار می‌گیرد؛ بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید که برای سنجش اعتماد سیاسی استفاده از الگوی بومی‌ می‌تواند راهگشا باشد.