جایگاه آموزش محیط ‌زیست در سند چشم‌انداز 1404 و قانون اساسی ایران

آموزش محیط ‌زیست، یکی از راه‌حل ‌های اساسی برای مقابله با بحران‌های محیط‌زیستی ناشی از فعالیت انسان است. هدف آموزش محیط زیست این است که درک و فهم شهروندان را درباره محیط‌ زیست افزایش داده و در ایشان رفتاری را تقویت کند که لازمه بقا و بهبود کیفیت محیط‌ زیست است. در این مقاله سند چشم‌انداز و قانون اساسی از بعد آموزش محیط‌زیست و با روش توصیفی تحلیلی بررسی می‌شود. تحلیل محتوای سند چشم‌انداز و قانون اساسی حاکی از آن است که ظرفیت‌های فراوان برای توسعه آموزش‌های محیط‌زیستی در این اسناد بالادستی وجود دارد. مهم‌ترین ابعاد محیط‌ زیستی مندرج در سند چشم‌انداز 1404عبارت است از: بهره‌مند از محیط‌ زیست مطلوب، بهره‌مند از امنیت اجتماعی، برخوردار از دانش پیشرفته، امن، برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، به‌دور از فقر، الهام‌بخش، بهره‌مند از توسعه کارامد، جامعه اخلاقی دارای تعامل سازنده و موثر با جهان. در این پژوهش ارتباط این ابعاد با آموزش‌های محیط‌‌ زیستی تحلیل و توص‍‍یف می‌شود. باوجود اینکه مهم‌ترین اصل قانون اساسی مرتبط با آموزش محیط ‌زیست اصل 50 است، اما اص‍ول 3، 8، 43، 45، 51، 100، 104 و 147 نیز از این بُعد قابل تفسیر است. نتایج تحقیق مبین آ‌ن است که آموزش محیط‌ زیست از طریق افزایش آگاهی، بینش، نگرش، دانش، مهارت و تعهد، جلب مشارکت و ارائه الگوهای عملی می‌تواند زمینه‌ساز اجرای این اصول و ابعاد مندرج در اسناد بالادستی شود. بنابراین آموزش‌های محیط‌زیستی برای رسیدن به برخی از ابعاد مندرج در سند 1404 و اجرای تعدادی از اصول قانون اساسی یک راهبرد اساسی محسوب می‌شود.