اعتدال‌گرایی و تعادل سیاسی بایسته‌های سیاست اعتدال در سپهر سیاسی کنونی ایران

اگرچه اعتدال‌گرایی به‌عنوان یک رویکرد و خط‌مشی سیاسی، جایگاه چندانی در ایران معاصر نداشته است، اما در اثر غلبه رویکردهای تندروانه در سیاست داخلی و خارجی طی چند سال اخیر از یکسو و تحرک نیروهای میانه‌رو به‌منظور جلوگیری از تشدید مشکلات داخلی و خارجی کشور از سوی دیگر، شعار اعتدال‌گرایی در انتخابات اخیر با استقبال بخش قابل‌ملاحظه‌ای از اقشار و گروه‌های سیاسی و اجتماعی مواجه شد و پیروزی منادیان این شعار را رقم زد. باوجود این، قوام و دوام اعتدال‌گرایی در سپهر سیاسی کنونی ایران با موانع و چالش‌های فراوانی روبه‌روست. یکی از مهم‌ترین این موانع و چالش‌ها، عدم تعادل سیاسی است که امروزه بیش از همه در رابطه نامتقارن دولت و جامعه، برخی ناسازگی‌های نهادی، غلبه تخاصم (آنتاگونیسم) بر ذهنیت و گفتار سیاسی و تسلط روابط حامی- پیرو (کلاینتالیسم) بر روابط سیاسی خود را نشان می‌دهد. توفیق در پیشبرد برنامه‌ها و سیاست‌های اعتدا‌‌‌‌ل‌گرایانه در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روابط خارجی در گرو افزایش شاخص‌های تعادل در ساختار و روابط سیاسی است. نیروهای منادی اعتدال‌گرایی می‌توانند راهبرد متعادل‌سازی سیاسی را نخست از امور تحت اختیار خود، نظیر مدیریت قوه مجریه، اصلاح شیوه‌های تصمیم‌گیری و سیاستگذاری، تلطیف گفتار و تعدیل کردار سیاسی آغاز کنند. پس از آن، دولت اعتدال‌گرایان می‌تواند از راه پیشبرد سیاست تنش‌زدایی و حل منازعه در روابط خارجی، ایجاد رونق و شفافیت در فضای اقتصادی، حمایت از انبساط فضای سیاسی و فرهنگی، فراهم‌کردن شرایط برای حضور و فعال شدن بخش‌ها و نیروهای زیر فشار و توانمندسازی گروه‌های آسیب‌پذیر، پایگاه‌های اجتماعی و سیاسی خود را تقویت کند. سرانجام، این دولت می‌تواند با اتخاذ رویکرد تعاملی در ارتباط با دیگر نیروها و نهادهای سیاسی و تقویت همگرایی و اجماع بر سر برنامه‌ها و سیاست‌های کلان، زمینه را برای تقویت تعادل سیاسی در کشور فراهم سازد