تاثیر نرخ ارز حقیقی بر تراز تجاری غیرنفتی (مقایسه تجربه ایران و ترکیه)

این مقاله، به بررسی ارتباط میان تراز تجاری غیرنفتی ایران و نرخ ارز حقیقی با استفاده از معادله تراز تجاری، بر مبنای الگـوی اصلاح‌شده رز و یلن و با به‌کارگیـری داده‌های سالانه، طی دوره 1391-1359 پرداخته است. ابتدا برای بررسی پایایی متغیرها از آزمون دیکی فولر تعمیم‌ یافته و برای بررسی صحت نتایج آزمون دیکی فولر، آزمون شکست ساختاری پرون انجام شده است، همچنین به‌منظور تعیین روابط بلندمدت و پویایی‌های کوتاه‌مدت میان تراز تجاری غیرنفتی ایران با متغیرهای نرخ ارز حقیقی، تولید ناخالص داخلی ایران و تولید ناخالص داخلی ترکیه از الگوی ardl استفاده شده است. با توجه به تاثیرگذاری مثبت تغییرات نرخ ارز حقیقی بر تراز تجاری در کوتاه‌مدت، سیاست کاهش ارزش پول ملی می‌تواند به‌عنوان یک سیاست تاثیرگذار در بهبود بخشیدن به روند تراز تجارت غیرنفتی ایران و ترکیه، مورد استفاده سیاست‌گذاران واقع شود، اما در بلندمدت ارتباط معناداری بین نرخ ارز حقیقی و تراز تجاری مشاهده نشد. همچنین تغییرات تولید ناخالص داخلی ایران، اثر منفی و تولید ناخالص داخلی ترکیه، اثر مثبت قابل‌توجهی بر تراز تجاری در کوتاه‌مدت و بلندمدت دارند که مطابق با تئوری‌های اقتصاد کلان است.

Real Exchange Rate Effect on Non-Oil Trade Balance (Experimental Comparison of between Iran and Turkey)

This article studies the relationship between nonoil trade balance and real exchange rate in Iran, based on Rose and Yellen corrected model, by using annual data during period 1981 2013. First, in order to investigate the stationarity of variables, the augmented DickyFuller test was used, and to check the validity of the DickyFuller test, Perrone structural break test was applied. Moreover, in order to determine the longrun relationships and shortrun dynamics between nonoil trade balance and real exchange rate, and also the GDP of Iran and that of Turkey, the ARDL model was utilized. Regarding to positive effects of real exchange rate on trade balance in the short run; devaluation policy can be useful for policymakers to improve nonoil trade balance of IranTurkey.but there is no longrun relationship between nonoil trade balance of Iran and its real exchange rate. Moreover, in the short and longrun, the GDP of Iran has negative effect on trade balance and the at of Turkey has positive effect on trade balance, which is based on macroeconomics theories.