درآمدی بر فلسفه علم وجودی ملاصدرا

هدف این مقاله بررسی امکان ارایه علم‌شناسی صدرایی در راستای مکاتبی است که در حوزه فلسفه علم نظریه‌پردازی کرده‌اند. حکمت متعالیه با الهام از آموزه‌های قرآن کریم و سخنان معصومین(ع) و به پشتوانه فلسفه مشا و اشراق و همچنین عرفان و کلام اسلامی توانسته است نوآوری‌هایی در حوزه وجودشناسی و انسان‌شناسی و روش‌شناسی ارایه کند که چنانچه به درستی تبیین شود می‌تواند منجر به تولید جهان بینی شودکه به‌واسطه آن بتوان نظریه‌های علمی موجود را توجیه و تبیین کرد و حتی مبنای ایجاد نظریه‌های بزرگ علمی قرار داد. بررسی مفاهیمی از قبیل هرم انتولوژیک صدرایی، ماهیت علم، تاویل به مثابه یک روش، نحوه عبور از ظواهر به بواطن امور، تبیین نسبت انسان و جهان و بازتعریف مفهوم انسان و حقیقت و نسبت آن دو به‌ویژه براساس دو اصل حرکت جوهری و اتحاد عالم و معلوم نوعی خاص از علم‌شناسی را نشان داده که به کلی با منطق تک‌گفتاری دگماتیسم و همچنین شکاکیت ناشی از هرمنوتیک جدید متفاوت است، توجه به اصل تشکیک در وجودشناسی صدرایی و مساوقت علم با وجود و بهره‌مندی از تاویل به مثابه یک روش در شناخت لایه‌های مختلف یک شی و حذف شکاف بین عالم و معلوم (انسان و جهان)، مجوز فهم‌های متعدد و مختلف از حقیقت واحد را به گونه‌ای فراهم می‌آورد که برخلاف فلسفه‌های علم رایج به شکاکیت و نسبیت مذموم منتهی نمی‌گردد