همکاری راهبردی نیروی دریایی هند و امریکا: فرصت‌ها و چالش‌ها (با نگاهی بر نقش بازدارنده جمهوری اسلامی ایران)

در سال 1991 پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی و پایان نظام دو‌قطبی، تغییرات زیادی در سطح بین‌المللی رخ داد. تابع این تغییرات، دو کشور امریکا و هند، رویکردهای متفاوتی را در قبال یکدیگر پذیرفتند که به بهبود تدریجی روابط دو کشور منجر شد. در این میان، روابط نیروی دریایی دو کشور نیز تابع این سیاست‌های جدید قرار گرفت. دهلی‌نو نگرش خود نسبت به حضور امریکا در منطقه اقیانوس هند را در مقایسه با دوران جنگ سرد تغییر داد. امریکا نیز قدرت ناوگان دریایی هند را به عنوان بزرگ‌ترین قدرت دریایی منطقه اقیانوس هند و ورای آن مورد شناسایی قرار داد. این مقاله درصدد پاسخ به این سوال است که اهداف و منافع مشترک همکاری راهبردی نیروهای دریایی هند و امریکا و همچنین چالش‌های فراروی این همکاری‌ها چه مسایلی می‌باشند. این پژوهش به این نتیجه می‌رسد که دو کشور پس از دوره جنگ سرد، دیدگاه‌های مشترکی در مورد حفظ محیط امنیتی با ثبات در منطقه اقیانوس هند، به‌ویژه از نظر پاسخ و واکنش به چالش‌های بی‌شمار در این حوزه داشته‌اند که زمینه‌های همکاری‌های بیشتر نیروی دریایی دو طرف را فراهم می‌آورد. به‌رغم وجود زمینه همکاری‌های بیشتر، موانع و چالش‌هایی از جمله جمهوری‌اسلامی ایران، چین، صادرات کنترل‌شده امریکا به هند و عامل سیاسی– نظامی نیز قابل بررسی است.