هوش مصنوعی و دورنمای آینده‌پژوهی راهبردی دانشگاه در ایران: تحلیل اهداف و بازیگران

تحقق آرمان‌ها و چشم‌اندازهای ملی نیازمند در اختیار داشتن امکان‌ها و توانمندی‌هایی است که با تغییرات آینده سازگاری داشته باشد. توانایی بهره‌مندی از فرصت‌های هوش مصنوعی و مدیریت مخاطرات آن یکی از استلزامات تحقق آینده مطلوب دانشگاه در ایران است. ازآنجاکه آینده محصول کنش بازیگران است، هدف این مقاله تبیین نقش راهبردی کنشگران و بازیگران عرصه دانشگاه در بهره‌مندی از هوش مصنوعی است. پرسش اصلی آن است که نقش کنگشران، بازیگران و ذی‌نفعان در تحقق آینده مطلوب نهاد علم در ایران در سایه پیشرفت هوش مصنوعی چگونه است؟ روش‌های به‌کارگرفته‌شده در این مقاله عبارت‌اند از: پانل خبرگان به‌منظور تعیین و اعتباربخشی نقش کنشگران و ذی‌نفعان؛ روش تحلیل ساختاری تفسیری با استفاده از نرم‌افزار مَکتُور به‌منظور شناسایی و تحلیل نقش کنشگران. یافته‌های اصلی پژوهش عبارت‌اند از: تحقق آینده مطلوب نهاد علم در ایران در سایه پیشرفت هوش مصنوعی نیازمند داشتن تصویری از آینده مورد انتظار و ترسیم کلان‌نمای آن است و این موضوع منوط به نقش‌آفرینی ذی‌نفعان و بازیگران اصلی و تاثیرگذار است.

artificial intelligence and the strategic future studies of the iranian academia: the analysis of goals and actors

the realization of national ideals and visions requires having possibilities and capabilities that are compatible with future changes. the ability to benefit from the opportunities of artificial intelligence and manage its risks is one of the requirements for realizing the desirable future of the academia in iran. since the future is the product of different actors’ behavior, the purpose of this essay is to explain the strategic role of actors in the iranian academia in benefiting from artificial intelligence. the main question is that what is the role of actors and stakeholders in realizing the desirable future of the academia in iran in the shadow of the advancement of artificial intelligence? the methods used in this article are: experts’ panel in order to determine and validate the role of actors and stakeholders; the structural-interpretive analysis method through using mactor application to identify and analyze the role of actors. the main findings of this research are: realization of the desired future of the academia in iran in the shadow of the progress of artificial intelligence requires having a picture of the expected future and drawing its macro view. in this regard, this issue depends on the role of the main influential actors.