ارزیابی الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت از منظر سیاست‌گذاری توسعه سرزمینی با تاکید بر رویکرد نهادی

ایران با وجود آنکه جزء کشورهای پیشرو در حوزه استقرار نظام برنامه‏ریزی مدرن با پیشینه‏ای حدود 70 سال محسوب می‏شود، با این حال نتوانسته است در قامت یک کشور توسعه‌یافته و دست‏یافته به رفاه و رضایت عمومی قرار گیرد. این مهم با توجه به آنکه اصول توسعه‌یافتگی در همه جوامع یکسان بوده و این الگوهای متفاوت توسعه هستند که مسیر توسعه یک جامعه را رقم می‏زنند، سبب شد تا از اواسط دهه 1380، ضرورت تدوین «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» به‌عنوان مجموعه‏ای از اصول، ارزش‏ها، قواعد، سازوکارها، روش‏ها، تدابیر، فرایند‏ها، ساختارها، نهادها، نیروی انسانی و منابعی که ایجاد تحول و پیشرفت در جمهوری‌اسلامی‌ایران را زمینه‏ساز خواهند شد، به وجود آید. این الگو پس از 7 سال از تاسیس یک مرکز تخصصی برای تدوین آن در مهرماه 1397 منتشر و به نظرخواهی عمومی گذاشته شد. این مقاله با هدف ارزیابی سند الگوی پایه اسلامی_ ایرانی پیشرفت از منظر سیاست‌گذاری توسعه سرزمینی و با تاکید بر رویکرد نهادی، تلاش کرده با بهره‏گیری از روش تحلیل محتوای کیفی و استفاده از نظرات و دیدگاه‏های نخبگان، معیارهای ارزیابی سند از منظر سیاست‏گذاری توسعه‌سرزمینی تعریف و سند مذکور بر اساس آن‏ها مورد تحلیل قرار گیرد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بر اساس مولفه‏ها و پروتکل‏های ارزیابی، میزان توجه سند به سیاست‌گذاری توسعه‌سرزمینی و رویکرد نهادی محدود است. از این رو بنا به مباحث مطروحه، پیشنهاد می‏شود باتوجه به مولفه‏ها و پروتکل‏های ارائه‌شده در این پژوهش، بازنگری اساسی در محتوای سند صورت‌پذیرد.

Evaluating the Islamic-Iranian Model of Progress from the perspective of Territorial Development Policy with Emphasis on the Institutional Approach

Iran is one of the pioneers in the field of establishing a modern planning system with a history of about Seventy years; however, it has not been able to become a developed country and achieve public welfare and satisfaction. Given the fact that the principles of development are the same in all societies and different patterns of development determine the development path of a society, this situation has given rise need to prepare the & IslamicIranian Model of Progress & as a set of principles, values, rules, mechanisms, methods, measures, processes, structures, institutions, manpower and resources that will pave the way for development and progress in the Islamic Republic of Iran. This model was published in September 2016 after 7 years from the establishment of a specialized center for its compilation and a public opinion poll was conducted on that. This article aims to evaluate the document of the IslamicIranian Model of Progress from the perspective of territorial development policy and emphasizing the institutional approach by using the method of qualitative content analysis and the perspectives of elites. In the next stage, the criteria for evaluating the document from the perspective of territorial development policy was defined and this document was analyzed based on them. The results indicate that based on the components and protocols of evaluation, the document’s attention to territorial development policy and institutional approach is limited. Therefore, according to the components and protocols presented in this study, an extensive revision of the content of the document should be done.