تبیین مولفه‌های رهبری اثربخش سازمان‌های نظامی ایران با استفاده از نظریه داده بنیاد

رهبری اثربخش از مهم‏ترین عوامل تعیین‏کننده‏ی موفقیت سازمان‏های نظامی است. در این پژوهش مولفه‏های کلیدی رهبری اثربخش یک سازمان نظامی با استفاده از روش پژوهش کیفی داده بنیاد و با انجام 18 مصاحبه عمیق با فرماندهان یکی از یگان‏های ارتش جمهوری اسلامی ایران معرفی و تبیین شده است. مشارکت‏کنندگان در پژوهش که مسئولیت فرماندهی سطوح عملیاتی یگان خود را در دوران دفاع مقدس برعهده داشته‏اند، به‌شکل هدفمند و با روش نمونه‏گیری نظری انتخاب شده‏اند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است؛ رهبران اثربخش نظامی، از بعد فردی دارای شخصیتی معنویت‏محور، توسعه‏یافته و هوشمند بوده‏اند. این رهبران نظامی، بعد از تاثیرپذیری از عوامل فردی، سازمانی و اجتماعی، باور و اعتقاد درونی به ایثار داشته‏اند. آن‏ها در ادامه، راهبردهای رفتاری خاصی مانند اصول‏گرایی، اعتمادسازی، ایجاد فضای تعاملی سازنده، توانمند‏سازی و متقاعدسازی پیروان و اعمال نفوذ کارکردی را در تعامل با نیروهای خود به‏کار گرفته‏اند. اتخاذ راهبردهای رفتاری ذکرشده توسط رهبران نظامی، باعث تحقق پیامدهای فردی و سازمانی در ابعاد نگرشی، رفتاری و عملکردی، مانند تعهد و رضایت شغلی و سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و درنهایت انجام موفقیت‏آمیز ماموریت و پیروزی نظامی شده است. یافته‏های این پژوهش قابل‌استفاده‏‏ی سازمان‏های نظامی و غیرنظامی در تدوین طرح‌های جذب، پرورش و توسعه رهبری است.

The Components of Effective Leadership in Mmilitary Organizations of Iran: A Grounded Theory Study

Effective leadership is one of the major determinant factors of organizational success in military organizations.  In this research, using the qualitative research methods of grounded theory, the main components of effective leadership have been outlined. The data gathered through indepth interviews with 18 commanders of a rapidresponse unit of the Islamic Republic of Iran’s army. The participants that commanded the military units during the Holy Defense were selected through a purposeful and theoretical sampling method. The findings reveal that efficient military leaders had a spiritual, intellectual, and mature character. The military leaders were affected by personal, organizational, and social factors and believed in the ideology of selfsacrifice. Next, they adopted appropriate behavioral strategies like acting according to principles, building trust, creating constructive interactive space, comprehensively empowering subordinates, and effective persuasion and functional influence. The outcomes of effective leaders’ behavioral strategies were the fulfillment of personal and organizational goals like the job and organizational commitment, organizational citizenship behavior, and ultimately military victory. The findings of this study can be used by military and private organizations to recruit, train, and develop leadership plans.