رتبه‌بندی استان‌های کشور از منظر شاخص‌های اقتصاد دانش‌بنیان

هدف از این مقاله بررسی جایگاه و مقایسه استان‏های کشور از نظر شاخص‏های اقتصاد دانش‌بنیان است که می‏تواند در شناخت، ارزیابی و بهبود وضعیت این استان‏ها کمک کند. مقاله درصدد پاسخ‌گویی به این سوال است که وضعیت اقتصاد دانش بنیان در بین استان های کشور چگونه است؟ برای این منظور از 20 شاخص اقتصاد دانش‌بنیان در قالب 5 مولفه برای بررسی وضعیت موجود استفاده شده است. ابتدا شاخص‌ها از روش آنتروپی شانون وزن‏دهی شدند و سپس استان‏ها به تفکیک در پنج مولفه زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات، آموزش و منابع انسانی، رژیم‌های نهادی و اقتصادی، تحقیق و توسعه و عملکردی و همین‏طور بر اساس مجموعه‏ای از تمام مولفه‌های مذکور با استفاده از مدل تاپسیس رتبه‎بندی شدند. نتایج به دست آمده بیانگر این است که استان تهران با اختلاف زیاد در رتبه اول قرار دارد و پس از آن استان‏های اصفهان، قم و البرز در رتبه‏های دوم تا چهارم هستند. از طرف دیگر سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی و کهگیلویه و بویراحمد در رتبه‏های آخر قرار دارند. با توجه به نتایج به دست آمده در محاسبه عوامل و شاخص‏های اقتصاد دانش‌بنیان، نیاز به توجه ویژه برنامه‏ریزان و تصمیم‏گیران استانی و مدیران بخش خصوصی در ارتقاء اقتصاد دانش‌بنیان و کاهش نابرابری‏ها و عدم تعادل‏های فضایی ضروری به نظر می‏رسد.

Ranking of the Country’s Provinces in Terms of Knowledge-Based Economy Indicators

The purpose of this paper is to investigate and identify the status of provinces in terms of knowledgebased economic indicators that can help to identify, evaluate, and improve the situation of these provinces. The paper tries to answer the question of how is the status of knowledgebased economy among provinces of the country? For this purpose, 20 knowledgebased economic indicators in the form of 5 components have been used to investigate the current situation. First, the indicators were weighted by Shannon’s entropy method, and then the provinces were divided into five components: Information and Communication Technology (ICT) infrastructure; education and human resources, institutional and economical regimes, research and development, and performance, as well as a set of all these components, were ranked by using the TOPSIS model. The results demonstrate that Tehran province is in the first place by a wide margin followed by Isfahan, Qom, and Alborz provinces in the second to fourth. In contrast, three provinces of Sistan and Baluchestan, North Khorasan, Kohgiluyeh and BoyerAhmad are at the bottom of this ranking. According to the results obtained in calculating knowledgebased economics factors and indicators, it seems necessary to pay particular attention to provincial planners and decisionmaking and private sector managers in promoting knowledgebased economy and reducing inequality and spatial imbalances.