شناسایی و تحلیل پیشران‌های روند بهبود ارزش افزوده اقتصادی در راستای آینده‌نگاری شرکت‌ها

ناپایداری محیط کنونی کسب‌وکار در ایران، بخت موفقیت را به شرکت‌هایی می‌دهد که قادر به شناسایی، کنترل و پیش‌بینی روندهای تغییر باشند و بر این اساس آینده‌نگاری نمایند. پژوهش حاضر در پی شناسایی و تحلیل پیشران‌های درون‌سازمانی است که موجب روند صعودی ارزش ‌افزوده اقتصادی (eva) در شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران، به‌عنوان مهم‌ترین شرکت‌های حاضر در عرصه اقتصاد کلان ایران می‌شوند. ابتدا به روش کیفی و با کمک آرای خبرگان، پیشران‌ها شناسایی و طبق الگوی راهبردی زنجیره ارزش پورتر دسته‌بندی شدند. در ادامه به روش کمّی و با کمک نرم‌افزار معادلات ساختاری pls، رابطه پیشران‌های شناسایی‌شده با روند رشد eva و روابط چندگانه میان پیشران‌ها بررسی شد. یافته‌های تحقیق بر روی 24 شرکت در قلمرو زمانی 1390 تا 1394 نشان داد که پنج مورد از پیشران‌ها (توان شرکت در عملیات، امور اداری و اجرایی، ترفیع و بازاریابی، r&d و it) بر اساس زیرشاخه‌های شناسایی‌شده برای آنها، رابطه مثبت و معناداری با روند رشد eva دارند. معناداری برخی از روابط میان پیشران‌ها نیز مورد تایید قرار گرفت. نتایج این پژوهش ما را به سمت و سوی پیشران‌های اثرگذارتر با قابلیت کنترل بیشتر و لحاظ آنها در آینده‌نگاری و تدوین راهبردهای آینده‌نگر رهنمون می‌سازد.