اثر هم‌خونی بر پارامترهای ژنتیکی صفات تولیدی و تولیدمثل و روند ارزش های اصلاحی گاوهای هلشتاین ایران

اثر هم‌خونی بر برآورد پارامترهای ژنتیکی، ارزش های اصلاحی و روند ژنتیکی صفات تولیدی (شیر، چربی و پروتیین)، صفات تولیدمثل (سن در اولین زایش، فاصله اولین تلقیح تا تلقیح منجر به آبستنی، فاصله گوساله زایی، فاصله بین زایش تا اولین تلقیح، و آسان زایی) و ماندگاری گاوهای هلشتاین در ایران، مورد مطالعه قرار گرفت. ضریب هم‌خونی هر حیوان با استفاده از شجره 29844 گاو نر و 822599 گاو ماده موجود در کشور، پس از تکمیل اطلاعات آنها از طریق شجره گاوهای نر بین اللملی متولد شده بعد از سال 1883میلادی، محاسبه شد. رکورد کلیه حیواناتی که حداقل معیار کامل بودن شجره آنها برای 5 نسل اخیر، بزرگتر یا مساوی 70/0 بود، در نظر گرفته شد. میانگین معیار کامل بودن شجره رکوردهای مورد استفاده در این تحقیق برای کلیه صفات بزرگتر از 90/0 بود. پارامترهای ژنتیکی و فنوتیپی صفات مورد مطالعه و ارزش های اصلاحی حیوانات با استفاده از دو مدل حیوانی تک صفتی، با و بدون برازش هم‌خونی برآورد شدند. اگرچه تفاوت بین مولفه های واریانس و پارامترهای ژنتیکی حاصل از دو مدل برای صفات مختلف اندک بود اما برازش هم‌خونی در مدل باعث تغییر معنی داری در ارزش های اصلاحی برآورد شده و روند ژنتیکی آنها شد. برای تمامی صفات به استثنای صفت آسان زایی، اختلاف رتبه ای حیوانات نر بر اساس ارزش های اصلاحی بیشتر از حیوانات ماده بود. همبستگی های رتبه ای ارزش های اصلاحی حیوانات براساس دو مدل، برای حیوانات نر در دامنه 966/0 تا 994/0، به ترتیب، برای شیر و چربی تولیدی، و برای حیوانات ماده در دامنه 953/0 تا 997/0، به ترتیب، برای فاصله گوساله زایی و سن در اولین زایش، قرار داشت. این برآوردها، که به طور معنی داری کمتر از یک بودند، نشان می دهد برازش هم‌خونی در مدل های ارزیابی حیوانات به جهت تصحیح رکوردها لازم و ضروری است.