بررسی عوامل محیطی ﻣﺆثر بر کمیت و کیفیت شیر تولیدی بزسانن در شهرکرد

صفات تولید شیر در بزها به طور بالقوه تحت تاثیر عوامل مختلف ژنتیکی و غیر ژنتیکی است و بنابر این علاوه بر شناخت عوامل ژنتیکی، آگاهی از تاثیر عوامل غیر ژنتیکی برای مدیریت کارآمد و برآورد دقیق ارزش های اصلاحی صفات مورد نظر ضروری است. به منظور بررسی اثر عوامل محیطی بر شیر تولیدی بزهای سانن و ترکیبات آن در شرایط آب و هوایی شهرکرد،  از اطلاعات جمع آوری شده در ایستگاه تحقیقات پرورش دام دانشگاه شهرکرد طی مدت 7 سال (1381 تا 1388) بهره گیری شد. مجموعه داده ها با استفاده از مدل مختلط طبق اندازه گیری های مکرر برای عوامل ثابت سال، ماه، نوع، نوبت زایش، هفته شیردهی و اثر تصادفی بز تجزیه واریانس شدند. کلیه عوامل ثابت بر صفات شیر تولیدی روزانه و درصد چربی اثر معنی دار داشتند (0.01(p<.  همچنین، عامل ماه زایش بر درصد پروتئین و مواد جامد بدون چربی اثر معنی دار نداشتند (0.05(p>. عامل نوبت زایش بر همه صفات  شیر تولیدی تاثیر معنی دار داشت(0.01(p<. بالاترین تولید شیر روزانه مربوط به بزهای زایش کرده در  بهمن ماه (0.17±2.59 کیلوگرم)، بزهای دوقلوزا  (0.16±2.06 کیلوگرم) و نوبت زایش پنجم (0.22±2.54 کیلوگرم) بود. درصد چربی، لاکتوز و مواد جامد بدون چربی به طور قابل توجهی با سپری شدن مرحله شیردهی افزایش داشتند. درصد پروتئین از اوایل تا اواسط شیردهی کاهش یافت. بعنوان نتیجه گیری نهایی، توجه به عوامل غیر ژنتیکی شناخته شده برای افزایش کارایی انتخاب، تعریف شیوه های مدیریتی مناسب و تضمین سطح پایدار تولید در بزهای شیرده سانن در شرایط اقلیمی شهرکرد ضروری است.

study of environmental factors affecting the quantity and quality of saanen goat milk production in shahrekord

milk production in goats is affected by genetic and environmental factors. thus having knowledge about  these factors is necessary for effective management and accurate estimation of animals breeding value. data which were collected during 7 years (2002-2009) in the animal breeding research station of shahrekord university were used to study the influence of environmental factors on milk production and composition of saanen goats in this research. repeated measurements were analysed using mixed model by including year, month, type of kidding, parity and week of lactation as fixed factors and the goat effect as a random factor. the fat percentage and the milk production on the test day were significantly influenced by all of mentioned factors (p<0.05). month of kidding had no significant influence on protein and total-solid-non fat content (p>0. 05), and the parity had significant influence on all milk production traits (p<0.01). the highest daily milk production was belonged to goats with kidding months of february (2.59 ± 0.17 kg), twining goats (2.06 ± 0.16 kg) and in the fifth parity (2.54 ± 0.22 kg). as lactation progressed, the fat, lactose and total fat content increased. milk protein content were decreased from early to the middle of lactation stage. attention to non-genetic factors  is necessary for efficient seleciom , establishing  appropriate management practices, and ensuring stable milk production in lactating saanen goats.