تاثیر تنظیم‌کنندگان شیمیایی و بیولوژیکی ‏ph‏ بر هیستومورفومتری و هیستوپاتولوژی شکمبه، نگاری، ‏کبد و کلیه بره‌های عربی

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه‌ای اثر افزودنی‏های تنظیم‌کننده ph شکمبه بر هیستومورفومتری و هیستوپاتولوژی شکمبه و نگاری، کبد و کلیه انجام گرفت. در آزمایش حاضر از 12راس بره‌ نر عربی 1 ± 9 ماهه با وزن زنده‌ی 3.55 ± 35.95 کیلوگرم در مدت 35 روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل 1 جیره شاهد، 2 جیره شاهد + بافر بی‏کربنات سدیم (بافر)، 3 جیره شاهد + باکتری مگاسفرا السدنی و مخمر ساکرومایسیس سرویسیه (باکتریمخمر) بودند. در پایان آزمایش، پس از ذبح بره‌ها برای مطالعات بافتی، از کبد، کلیه‌ها، شکمبه و نگاری نمونه برداری شد و مقاطع بافتی با ضخامت پنج میکرومتر تهیه شدند. ضخامت کل دیواره نگاری در تیمار شاهد از سایر تیمارها بیشتر بود و نسبت به تیمار دریافت‌کننده بافر معنی‏دار بود (0.05>p). ضخامت لایه عضلانی در نگاری در تیمار شاهد از سایر تیمارها بیشتر بود و این اختلاف نسبت به تیمار دریافت‌کننده بافر معنی‏دار بود (0.05>p). ارتفاع پرز و عمق پرز نگاری در تیمار دریافت‌کننده باکتریمخمر به طور معنی‏داری از سایر تیمارها بیشتر بود (0.05>p). ضخامت بافت پوششی شکمبه در تیمارهای دریافت‌کننده بافر و باکتری–مخمر به طور معنی‏داری کمتر از تیمار شاهد بود (0.05>p). ارتفاع پرزهای شکمبه در تیمار شاهد بیشتر از تیمارهای دریافت‌کننده بافر و باکتریمخمر بود. نفوذ سلول‏های التهابی در بافت‏های کبد، کلیه و دستگاه گوارش مشاهده شد. در مجموع، عوامل تنظیم‌کننده ph در جیره‏های با کنسانتره بالا باعث محافظت بافت‌های مورد مطالعه شدند. افزون بر این، اثر باکتریمخمر به عنوان تنظیم‌کننده بیولوژیکی با بافر شیمیایی قابل رقابت بود.

The effect of chemical and biological regulators of pH on histomorphometry and ‎histopathology of rumen, reticulum, liver and kidney of Arabi lambs ‎

The aim of this study was to compare the effect of rumen pHadjusting additives on histomorphometry and histopathology of rumen, reticulum, liver, and kidney. Twelve Arabi male lambs, 9±1 months old and initial body weight of 35.95±3.55 kg were used in a completely randomized design with three treatments and four replicates in 35 days. The experimental treatments consisted of 1 A control diet, 2 Control diet+sodium bicarbonate buffer, 3 Control diet+Megasphaera elsdenii, and Saccharomyces cerevisiae (bacteriayeast). At the end of the experiment, the lambs were slaughtered and tissue sampls from the liver, kidney, reticulum, and rumen were collected, and the tissue sections with thickness of 5 μm were prepared.  The wall thickness of the reticulum in the control treatment was significantly higher than the buffer recipient treatment (P<0.05). Also, the thickness of musclelayer in the reticulum in the control treatment was more than other treatments and was significantly higher compare to the buffer recipient treatment (P<0.05). Papillae height and Papillae depth of reticulum in the bacteriayeast recipient treatment were significantly higher than other treatments (P<0.05). In addition, the thickness of rumen epithelial tissue in the buffer and bacteriayeast recipient treatments was less than the control treatment (P<0.05). The height of rumen papillae in the control treatment was significantly higher than the buffer and bacteriayeast treatments. Infiltration of inflammatory cells into the liver, kidney and gastrointestinal tissues was observed.  In general, pH regulators, in highconcentrate diets protected the tissues, which were studied in the present experiment. In addition, the addition of bacteriayeast effects as a biological regulator is comparable to the chemical buffer.