ارزیابی فراسنجه های عملکرد، وزن اندام های داخلی و برخی پاسخ‌های ایمنی جوجه‌های گوشتی از طریق مکمل‌سازی سولفات آهن در دوره های مختلف تغذیه ای

یک آزمایش فاکتوریل 3×3 با استفاده از 450 قطعه جوجه خروس گوشتی یکروزه برای تاثیر سطوح مختلف آهن (صفر، 40 و 80 میلی گرم در کیلوگرم) از منبع سولفات آهن برای 3 دوره تغذیه ای شامل کل دوره پرورش (سن 1 تا 42 روزگی)، دوره های رشد و پایانی (سن 11 تا 42 روزگی) و دوره پایانی (سن 25 تا 42 روزگی) بر عملکرد، وزن اندام های داخلی بدن و پاسخ های ایمنی جوجه‌های گوشتی با استفاده از 450 قطعه جوجه یک روزه در قالب یک آزمایش فاکتوریل 3×3 انجام شد. نتایج نشان دادند که 80 میلی گرم سولفات آهن در هر کیلوگرم جیره، مصرف خوراک روزانه جوجه‌های گوشتی را در کل دوره پرورش بطور معنی داری کاهش داد (0.05>p). افزودن 40 میلی گرم بر کیلوگرم سولفات آهن در جیره، وزن نسبی تهی روده، ایلئوم و کل روده را کاهش داد (0.05>p). وزن نسبی غده بورس فابریسیوس جوجه های تغذیه شده با 40 میلی گرم در کیلوگرم مکمل سولفات آهن در دوره پایانی در مقایسه با جوجه های تغذیه شده با تیمار شاهد بیشتر بود (0.05>p). در دوره پایانی، اثرات مثبتی بر درصد مونوسیت های خون جوجه های تغذیه شده با جیره های حاوی مکمل سولفات آهن در مقایسه با کل دوره مشاهده شد (0.05>p). همچنین استفاده از 40 و 80 میلی گرم در کیلوگرم از مکمل سولفات آهن، درصد لنفوسیت های خون جوجه ها را بطور خطی (0.01>p) افزایش داد. به طور کلی، بر اساس نتایج این آزمایش بنظر می رسد که مصرف 40 و 80  میلی گرم در کیلوگرم مکمل سولفات آهن، با کاهش وزن روده باریک باعث بهبود کیفیت لاشه می گردد و اثرات مفیدی بر پاسخ های ایمنی جوجه های گوشتی بخصوص در دوره پایانی دارد.

Evaluation of performance parameters, internal organ weights and some immune responses of broiler chicks through iron sulfate supplementation during different feeding periods

This experiment was conducted to evaluate the effect of different levels of iron (0, 40, and 80 mg/kg) with iron sulfate source (FeSO4) on performance, internal organ weights and immune response of boiler chicks in periods of whole production (w: 142 days of age), grower and finisher (GF: 1142 day of age) and finisher (F: 2542 day of age) using a 3×3 factorial experiment. The results showed that the utilization of 80 mg/kg FeSO4 significantly (P<0.05) decreased daily feed intake of broilers during T period. The addition of 40 mg/kg FeSO4 into the diet significantly decreased the relative weights of jejunum, ileum and whole intestine (P<0.05). The relative weight of bursa of Fabricius was higher in chicks fed 40 mg/kg FeSO4 supplement in F period as compared to birds fed control diet (P<0.05). The positive effects was observed on blood monocytes in chicks fed diet containing FeSO4 supplement during F period compared to T period (P<0.05). Furthermore, the inclusion of 40 and 80 mg FeSO4/kg diet linearly (P<0.01) increased blood lymphocytes percentage of broilers. According to the results of this experiment, it seems that the utilization of 40 and 80 mg/kg FeSO4 can improve carcass quality by reduction of small intestine weight and have beneficial effects on immunological responses of broiler chicks especially during F period.