تجزیه‌وتحلیل ژنتیکی تولید موهر در بز مرخز با مدل سیتوپلاسمی

در این پژوهش توارث سیتوپلاسمی وزن بیدۀ یک‌سالگی در بز نژاد مرخز با استفاده از روش آماری بیزی بررسی شد. برای برآورد فراسنجه (پارامتر)های ژنتیکی از رکوردهای گردآوری‌شده در سال‌های 1390-1371 در ایستگاه پژوهشی اصلاح نژاد بز مرخز در سنندج استفاده شد. برای بررسی اثر عامل‌های محیطی بر داده‌های این صفت از رویۀ glm نرم‌افزار آماری sas و برای برآورد فراسنجه‌های ژنتیکی از نرم‌افزار gibbs1f90، بر پایۀ مدل دام از رویۀ نمونه‌گیری گیبس، استفاده شد. عامل‌هایی مانند سال تولد، جنس و سن مادر به‌عنوان اثر ثابت و سن دام و وزن بدن در هنگام رکورد برداری به‌عنوان متغیرهای کمکی در مدل گنجانده  شدند. بنابر نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، بهترین مدل انتخاب‌شده برای صفت وزن بیده، مدل دربرگیرندۀ اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم، ژنتیکی افزایشی مادری، محیط دائمی مادری و اثر ژنتیکی سیتوپلاسمی با در نظر گرفتن کوواریانس بین اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری بود. درصد واریانس ژنتیکی افزایشی مستقیم، ژنتیکی افزایشی مادری، محیط دائمی مادری و ژنتیکی سیتوپلاسمی به ترتیب 19.27، 6.6، 3.03 و 1.82 از کل واریانس برآورد شد. نقش اثر سیتوپلاسمی با توجه به معنی دار بودن برای ورود به مدل از یک‌سو و کم بودن میزان واریانس آن از سوی دیگر، به عنوان تصحیح کننده اهمیت دارد، ولی نمی تواند به عنوان معیار انتخاب لحاظ شود.