تجزیۀ تبارزایی و تکاملی توالی نوکلئوتیدی جایگاه ژن fasn

در این بررسی به‌منظور آگاهی از روند تکاملی و مولکولی توالی نوکلئوتیدی جایگاه ژن fasn در پستانداران شمار 38 راس گاو هلشتاین شیری (18 راس کم تولید و 20 راس پر تولید) انتخاب و خون‌گیری از ورید دمی آن‌ها انجام شد. استخراج dna از خون کامل به روش فنولکلروفرم صورت گرفت. واکنش زنجیره ای پلیمراز برای افزایش قطعۀ 750 جفت بازی واقع در ناحیۀ اگزون 37 تا 39 جایگاه ژن fasn با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصی انجام گرفت و محصول pcr تعیین توالی شدند. توالی نوکلئوتیدی جایگاه ژن fasn در جمعیت مورد بررسی با دیگر توالی های dna جایگاه یادشده در پستانداران بر پایۀ جستجو در بانک اطلاعاتی ژنگان یا ژنوم (ncbi) به‌دست‌آمده و هم تراز شدند. درصد جانشینی و جایگزینی نوکلئوتیدها با استفاده از روش بیشترین درست نمایی و همچنین ترسیم درخت تبارزایی (فیلوژنتیک) و تعیین روند انتخاب طبیعی به روش اتصال همسایگی nj (neighbor joining) و upgma با نرم‌افزارهای mega6 و dnasp5.1 انجام گرفت. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی‌های داده‌های زیستی (بیوانفورماتیک) نشان داد، در درصد جانشینی در بازهای پورین  بیشتر از بازهای پیریمیدین بود. میزان عددی نسبت جایگزینی dn/ds در مقایسۀ توالی جایگاه ژن fasn در بین دو گروه گاوهای شیری پر تولید و کم تولید و همچنین در مقایسه با دیگر گونه ها به ترتیب برابر با 1/16 و 1/12 محاسبه شدند که نشان‌دهندۀ انتخاب مثبت در فرآیند تکامل این ژن است. درخت تبارزایی برای ژن یادشده در موجودهای مختلف نشان داد، که در دستۀ پستانداران بوفالو و گاومیش، گربه و یوزپلنگ خویشاوندی بیشتری دارند (98%، 57%). نتایج نشان می دهد، تفرق و انتخاب در طی سالیان متمادی سبب به وجود آمدن رقم های جدید، پروتئین های جدید و از سویی سبب تثبیت عملکرد آن‌ها در طی روند تکامل و پیشرفت در جهت خالص سازی عملکرد آن‌ها شده است.