برآورد فراسنجه‌های ژنتیکی زنده‌مانی در بزغاله‌های کرکی راینی با استفاده از دو مدل خطی و ویبال

در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از رﻛﻮرد ﻫﺎی زﻧﺪه ﻣﺎﻧﻲ شمار 3055 راس بزغاله، ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﻠۀ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﺮورش و اﺻﻼح نژاد بز کرکی راینی واﻗﻊ در شهرستان بافت، گردآوری‌شده ﻃﻲ سال‌های 1386-1372 استفاده شد.داده‌ها ﺑﺎ ﻣﺪل ﻫﺎی ﺧﻄﻲ و ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻄﺮ ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻊ وﻳﺒﺎل ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪﻧﺪ. اﻳﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﺛﺮگذاری‌های عامل‌های ﺛﺎﺑﺖ ﺳﺎل، ﻣﺎه ﺗﻮﻟﺪ، ﺟﻨﺲ، ﻧﻮع ﺗﻮﻟﺪ، ﺳﻦ ﻣﺎدر و ﻣﺘﻐﻴﺮ کمکی وزن ﺗﻮﻟﺪ به‌صورت درﺟﻪ دوم و اﺛﺮگذاری‌های ﺗﺼﺎدﻓﻲ ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ﻣﺎدری، ﻣﺤﻴﻂ دائمی ﻣﺎدری و باقی‌مانده ﺑﻮدند. فراسنجه‌‌ﻫﺎی ژﻧﺘﻴﻜﻲ از روش بیشینه درستنمایی محدودشده ﺑﺎ و ﺑﺪون اﺛﺮگذاری‌های ﻣﺎدری و ﻣﺪل ﭘﺪری ﺑﺮ آورد شد. وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻴﺰان زﻧﺪه ﻣﺎﻧﻲ ناشی از ﻣﺪل ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻄﻲ در ﺣﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ (0/01 تا 0/06) ﺑﺮ آورد شد. وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﻣﻘﻴﺎس ﻟﮕﺎرﻳﺘﻤﻲ، ﻣﻘﻴﺎس اوﻟﻴﻪ و وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی موثر ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻄﺮ به‌دست‌آمده از ﻣﺪل ﭘﺪری و دارای ﺗﺎﺑﻊ وﻳﺒﺎل در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ مدل خطی، ﺑﻴﺸﺘﺮ و در ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺑﺎﻻ (0/17 تا 0/70) ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﺮآوردﻫﺎی ﻣیانگین ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ عامل‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ژﻧﺘﯿﮑﯽ و ﻏﯿﺮ ژﻧﺘﯿﮑﯽ ﺑﺮ زنده‌مانی تاثیرگذار اﺳﺖ. ﻟﺬا، ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد اﯾﻦ ﺻﻔﺎت می‌بایست در ﮐﻨﺎر ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ مطلوب، اﺻﻼح ژﻧﺘﯿﮑﯽ نیز اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد.

Estimating genetic parameters of kid survival in Raini Cashmere goat using linear and Weibul models

In this study, the records of survival of 3056 kids related to the breeding station of Raini Cashmere goat were used during years 19932004. These records were collected in Raein Breeding station located in the Baft city, Kerman province, Iran. The data were analyzed using linear and hazard ratio models with Weibul function. These models included fixed factors such as year and month of birth, sex, type, age of dam and birth weight as quadratic covariate, and direct additive genetic, maternal additive genetic, maternal permanent environmental and residual random effects. Genetic parameters were estimated using restricted maximum likelihood procedure and different animal models contained with and without maternal and common environmental effects and sire model. The direct heritability of length of life and survival rate estimated from different linear models was low (0.01 to 0.06). The estimates of heritability in logarithmic scale, original scale and effective heritability obtained from sire and animal models with Weibull function were medium to high (0.17 to 0.70) and higher than analogous values estimated by different linear models. Medium estimates show that genetic and nongenetic factors affect survival. Hence, to improve these traits, selecting beside suitable management are necessary.