بررسی خواص ریخت‌شناسی میوۀ برخی از ژنوتیپ‌های وحشی زرشک در استان آذربایجان‌غربی

زرشک یکی از ریز میوه ها است که به‌صورت خودرو در مناطق شمال غرب ایران رشد می یابد. ارزیابی ویژگی‌های میوه و بذر می تواند در انتخاب رقم‌های برتر سودمند واقع شود. هدف از این پژوهش بررسی شناخت بهتر ویژگی های ژنوتیپ های وحشی زرشک استان آذربایجان غربی به‌منظور کاربرد آن‌ها در برنامه های اصلاحی است. در آغاز مناطق و سپس ژنوتیپ های زرشک موجود شناسایی و نمونه برداری از آن‌ها صورت گرفت و بی‌درنگ به آزمایشگاه منتقل و صفاتی شامل طول و عرض میوه، بذر و برگ، رنگ و چگالی میوه اندازه گیری شد. تجزیۀ کلاستر به روش وارد (ward) انجام شد. نتایج نشان داد که تنوع بالایی در برخی از صفات مانند وزن و طول میوه، عرض بذر، و صفات مرتبط به رنگ وجود دارد. ژنوتیپ sh14 نسبت به دیگر ژنوتیپ های بررسی‌شده بزرگ‌ترین میوه را دارد. صفات مرتبط با برگ از جمله طول و عرض برگ همبستگی معنی داری با صفات مرتبط با میوه مانند وزن و اندازه میوه و طول و عرض بذر دارند. سه عامل اصلی نزدیک به 68 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیۀ کلاستر ژنوتیپ های زرشک به چهار گروه اصلی تقسیم شدند. ژنوتیپ های موجود در گروه a دارای بیشترین میانگین صفت طول دم میوه و شاخص های a* و b* رنگ را داشتند. شاخص هیو نیز در جداسازی گروهb  نقش مهمی داشت. ژنوتیپ های بی بذر نیز در گروه c  قرار گرفتند. ژنوتیپ های موجود در گروه d نیز میانگین صفات طول و عرض برگ و شمار بذر بالاتری بودند. نتایج به‌دست‌آمده ممکن است برای برنامه های اصلاحی و معرفی رقم در زرشک سودمند باشد.