اثر کود دامی و بیوچار بر برخی خصوصیات مورفو فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه شمعدانی معطر (pelargonium graveolens l.) تحت تنش کم آبیاری

به‌منظور بررسی اثر کود دامی و بیوچار بر بهبود تحمل به تنش کم آبیاری در گیاهان شمعدانی معطر، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در گلخانه‌های پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1400 انجام شد. فاکتور اول شامل تنش کم آبیاری (80، 50 و 20 درصد آب قابل دسترس در خاک) و فاکتور دوم شش سطح بستر کاشت شامل: شاهد (ماسه و خاک زراعی به نسبت حجمی 1:1)، کود دامی (خاک، ماسه، کود دامی ‌25‌درصد‌ حجمی)، بیوچار به مقدار 5 گرم در یک کیلوگرم بستر شاهد، بیوچار به مقدار 10 گرم در یک کیلوگرم بستر شاهد، بیوچار به مقدار 5 گرم در یک کیلوگرم بستر کود دامی و بیوچار به مقدار 10 گرم در یک کیلوگرم بستر کود دامی بود. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبیاری 20 درصد آب قابل دسترس، سبب کاهش تعداد برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه (به‌ترتیب 73، 48.9، 55.2 و 46.8 درصد در مقایسه با تیمار شاهد)،  مقدار رنگدانه‌های فتوسنتزی کلروفیل a، کلروفیل b و کارتنوئید (به‌ترتیب 14.2، 35.7 و 25.6 درصد نسبت به تیمار شاهد) و عملکرد اسانس (50 درصد نسبت به تیمار شاهد) شد. در‌حالیکه، محتوای مالون ‌دی‌آلدئید، پرولین، نشت یونی و درصد اسانس را به‌ترتیب 49.3، 188، 222 و 26.3 درصد در مقایسه با تیمار شاهد افزایش داد. براساس نتایج، کاربردکود دامی و بیوچار (5 و 10 گرم در کیلوگرم ) باعث کاهش اثرات منفی تنش کم‌آبی گردید، به‌طوری‌که با افزایش خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاه در هر دو شرایط تنش و عدم تنش و کاهش مقادیر مالون ‌دی‌آلدئید، پرولین و نشت یونی سبب افزایش رشد گیاه شمعدانی معطر شد. بنابراین، ترکیب کود دامی و بیوچار می‌تواند به‌عنوان بستری مناسب برای کشت گیاه شمعدانی معطر پیشنهاد گردد..

effect of animal manure and biochar on some morphophysiological and biochemical characteristics of pelargonium graveolens l. under water deficit stress

in order to investigate the effect of animal manure and biochar on the improvement of tolerance to water deficit stress in sweet scented geranium, pelargonium graveolens, a factorial experiment was conducted in the form of a completely randomized design with four replications in the research greenhouses of the faculty of agriculture of lorestan university in 2021. the first factor included water deficit stress at three levels of 80, 50 and 20% available water in the soil, and the second factor was six levels of planting substrate: control (sand and agricultural soil in a volume ratio of 1:1), animal manure substrate (soil, sand, animal manure 25% by volume), biochar 5 g kg-1 control bed, biochar 10 g kg-1 control substrate, biochar 5 g kg-1 of manure substrate, and biochar 10 g kg-1 of manure substrate. the results showed that water deficit stress of 20% of available water caused a decrease in the number of leaves, fresh and dry weight of shoot, and dry weight of root (73, 48.9, 55.2, and 46.8%, respectively, compared to the control treatment), the amount of photosynthetic pigments (chlorophyll a, chlorophyll b, and carotenoids decreased to 14.2, 35.7, and 25.6%, respectively compared to the control treatment) and essential oil yield (50% reduction compared to the control treatment). meanwhile, the content of malondialdehyde, proline, ion leakage, and essential oil percentage increased by 49.3, 188, 222 and 26.3%, respectively, compared to the control treatment. according to the results, the application of animal manure and biochar (5 and 10 g kg-1) reduced the negative effects of water deficit stress and increased the morpho-physiological characteristics of the plant under both stress and non-stress conditions. it also redused the amount of malondialdehyde, proline, and ion leakage, resulting in the improvement in the growth of sweet-scented geranium. therefore, a combination of animal manure and biochar can be suggested as a suitable substrate for cultivation of sweet-scented geranium.