ارزیابی کیفی نهالهای هلو و شلیل با استفاده از شاخصهای مورفولوژیکی

به‌‌کارگیری شاخص دیکسون یک روش کارآمد، اما تخریبی و زمان‌‌بر برای پیش‌‌بینی کیفیت نهال در نهالستان‌‌ها محسوب می‌‌شود.پیش‌‌بینی سریع و کم هزینه کیفیت، استقرار و قدرت رشد نهال درخت میوه در باغ از طریق شناسایی ویژگی های مورفولوژیکی که بیشترین همبستگی را با این شاخص داشته باشند، در مراحل مختلف تولید نهال ضروری است.به منظور ارزیابی روابط بین شاخص‌‌‌‌های مورفولوژیکی نهال هلو و شلیل، نهال ریشه لخت 16 رقم تجاری با سه تکرار از 10 نهالستان واقع در چهار استان کشور مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه ها از دو گروه نهال پیوندی گواهی نشده روی پایه بذری و نهال پیوندی گواهی شده روی پایه رویشی در فصل جابجایی نهال طی سال‌‌های 1400 1399 برداشت شد. ویژگی‌‌های نهال‌‌ها شامل ارتفاع، قطر، طول ریشه، تعداد ریشه و شاخه فرعی، وزن تر و خشک شاخساره و ریشه، نسبت ارتفاع به قطر و شاخص دیکسون ارزیابی، و همبستگی ساده بین آنها برآورد شد. ضرایب همبستگی از روش آنالیز مسیر و با در نظر گرفتن شاخص دیکسون به‌‌عنوان متغیر وابسته، به اثرات مستقیم و غیرمستقیم تجزیه شد.بر اساس نتایج، میانگین شاخص دیکسون برای نهال‌‌های گواهی نشده تولید شده در اقلیم‌‌های مختلف برابر با 14 و در مناطقی با درجه روز رشد تجمعی بیش از 3100 این شاخص بالاتر از میانگین بود. در نهال‌‌های گواهی شده مقدار این شاخص به 47 رسید. بر اساس نتایج آنالیز مسیر در ارزیابی شاخص دیکسون، بالاترین اثر مستقیم مربوط به قطر نهال بالای محل پیوند بود.قطر نهال به‌‌دلیل داشتن بالاترین همبستگی با شاخص دیکسون و اغلب خصوصیات مورفولوژیکی کارآمدترین شاخص در ارزیابی کیفی نهال است.

qualitative evaluation of peach and nectarine saplings using morphological traits

applying the dickson quality index (dqi) is an efficient but destructive and time consuming method for predicting sapling quality in nurseries.fast and low cost prediction of the quality, establishment, and growing strength of fruit tree saplings in the orchard through the identification of morphological characteristics, which are so highly correlated with this index, is necessary for different stages of sapling production.to evaluate the relationship between the morphological characteristics in peach and nectarine saplings, bare root saplings of 16 commercial cultivars with three replicates from 10 nurseries, located in four provinces, were studied. the samples provided from two types of non certified sapling, grafted on the seedling rootstocks, and certified sapling on the vegetative rootstocks during the transplanting seasons of 2020 2021. sapling height, diameter above grafting line (dagl), root length, number of roots and branches, shoot and root fresh and dry weights, height to diameter ratio, and dqi were evaluated, and simple correlations between them were estimated. the correlation coefficients were broken down into direct and indirect effects through path analysis, with dqi as the dependent variable.the results showed that the average dqi for non certified saplings, produced in different climates, was 14. the higher values were observed in areas with more than 3100 agdd. in certified saplings, dqi reached to 47. based on the results of the path analysis for dqi evaluation, the highest direct effect was related to the dagl.dagl is the most efficient index in the quality assessment of the saplings, due to having the highest correlation with the dqi and most of the morphological traits.