تولید تریگونلین در کشت سلولی گیاه شنبلیله (‏trigonella foenumgraecum‏) تحت تاثیر ‏الیسیتورهای زیستی و غیر زیستی

تریگونلین از متابولیت‌های ثانویه با ارزش گیاه شنبلیله است. استفاده از کشت سوسپانسیون سلولی یکی از روش های پیشنهادی جهت تولید متابولیت‌های ثانویه در شرایط درون‌شیشه‌ای است. به منظور بررسی امکان تولید تریگونلین به کمک کشت سلولی گیاه شنبلیله آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار طراحی شد. جهت بررسی قابلیت کالوس‌زایی، ریز نمونه‌های برگ، ساقه و ریشه گیاه شنبلیله در محیط کشت ms حاوی تنظیم‌کننده‌های رشد 2,4d و bap کشت شدند. ریزنمونه‌های مختلف شنبلیله القای کالوس انجام شد. بیشترین اندازه طول کالوس در تیمار 2,4d (2mg/l) با اندازه 315 میلی‌متر به‌دست آمد که با سایر تیمارها تفاوت معنی‌دار داشت. بیشترین وزن تر و وزن خشک کالوس  در ریزنمونه ریشه  تحت تاثیر  تیمار 2,4d (2mg/l) با وزن تر 1.5 گرم و وزن خشک 0.08 گرم  اختلاف معنی داری با سایر تیمارها داشته و دارای بیشترین مقدار وزن تر و خشک کالوس بود.  در تیمار با bap بیشترین اندازه کالوس در ریزنمونه ساقه تحت تاثیر  تیمار bap (1mg/l) با اندازه 320 میلی‌متر به‌دست آمد.  بیشترین مقدار وزن تر و خشک کالوس تحت تیمار bap (1mg/l) به ترتیب برابر با 1.5 و 0.07 گرم به‌دست آمد. سه الیسیتور سالیسیلیک اسید، متیل جاسمونات و عصاره مخمر با غلظت‌های مختلف جهت تولید تریگونلین در کشت سوسپانسیون شنبلیله استفاده شدند که الیستور سالیسیلیک اسید با غلظت 100 میکرومولار بیشترین مقدار  تریگونلین در یک گرم ماده خشک را تولید کرد.

Trigonelline production in cell culture of fenugreek (Trigonella foenum graecum) ‎treated by biotic and abiotic elicitors

Trigonelline is one of the valuable secondary metabolites of fenugreek plant. Plant cell suspension culture is a recommended method for in vitro production of secondary metabolites. To study the possibility of Trigonelline production in fenugreek cell suspension culture, factorial experiment based on CRD was designed.  In this research different explants such as leaf, stem and root were used on MS medium including four different concentration of 2,4D and BAP plant growth regulators to study callus induction ability in fenugreek plant. The results showed that largest size of calluses belonged to the root explant under 2,4D(2mg/l) with 315 mm and stem explant on MS including 1 mg/l  BAP with  320 mm.  Also, the highest fresh and dry weight of callus belonged to root explant in MS including 2 mg / l 2,4D  with 1. 5 and 0.08g and stem explant in concentration of 1 mg / l BAP with 1.5 g and 0.07g. The data registered for callus dry weight showed the same results. Three different elicitors methyl jasmonate, salicylic acid and yeast extract were used to increase the in vitro production of Trigonelline using cell suspension culture obtained from Fenugreek calluses. The highest amounts of Trigonelline was obtained from 100 μM salicylic acid.