ارزیابی پروفایل اسیدهای چرب روغن برخی از رقم ها و ژنوتیپ‌های امیدبخش زیتون در منطقه ‏طارم استان زنجان

در این پژوهش صفات کمی و کیفی روغن سه ژنوتیپ امیدبخش زیتون (t2، t7 و t18) و دو رقم زرد و کرونیکی از کلکسیون زیتون ایستگاه تحقیقات زیتون طارم در استان زنجان طی دو سال (1397 و 1396) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد ژنوتیپ t18 با 70.96 و 69.58 درصد روغن در ماده خشک گوشت به ترتیب طی سال‌های 1396 و 1397 دارای بیش‌ترین میزان روغن در مقایسه با سایر رقم ها و ژنوتیپ ها بود. هم‌چنین ژنوتیپ t18 دارای بیش‌ترین درصد اولئیک اسید و مجموع اسیدهای چرب اشباع نشده با یک پیوند دوگانه مضاعف بود. میزان اولئیک اسید این ژنوتیپ در سال های 1396 و 1397 به ترتیب 80.3 و 79.8 درصد بود. علاوه بر این میزان پالمتیک اسید این ژنوتیب (9.5 و 10.3 درصد به ترتیب در سال های 1396 و 1397) نیز در مقایسه با سایر رقم ها و ژنوتیپ ها در سطح پایین تری قرار داشت. ژنوتیپ t7 نیز لینولئیک اسید بالاتر (14.2 و 18.67 درصد به ترتیب در سال های 1396 و 1397) و اولئیک اسید پایین تر (66.8 و 60.5 درصد به ترتیب در سال های 1396 و 1397) داشت. بر اساس تجزیه به مولفه های اصلی (چهار مولفه نخست)، مولفه اول بیش‌تر با صفات اثر مثبت روی کیفیت روغن زیتون همانند اولئیک اسید و اسیدهای چرب اشباع نشده و افزایش درصد روغن مرتبط بود. در مجموع با توجه به نتایج این آزمایش، ژنوتیپ t18 از نظر کمیت و کیفیت روغن برتر از سایر رقم ها و ژنوتیپ‌های مورد بررسی بود و می‌تواند در برنامه معرفی رقم قرار گیرد.

Evaluation of oil fatty acid profiles of some promising olive cultivars and genotypes ‎in Tarom region of Zanjan province

In this study, the quantitative and qualitative characteristics of the olive oil of three promising genotypes (T2, T7 and T18) and two cultivars (Zard and Koroneiki) from Tarom olive collection in Zanjan province were evaluated during two crop years (20172018). The results showed that T18 genotype with 70.96% and 69.58% oil in flesh dry matter had the highest amount of oil during 2017 and 2018, respectively, compared to other cultivars and genotypes. Also T18 genotype had the highest percentage of oleic acid and total unsaturated fatty acids with a double bonds. The oleic acid content of T18 genotype in 2017 and 2018 was 80.3% and 79.8%, respectively. In addition, the amount of palmitic acid in T18 genotype (9.5% and 10.3% in 2017 and 2018, respectively) was also lower than other cultivars and genotypes. T7 genotype had higher linoleic acid (14.2 and 18.67% in 2017 and 2018, respectively) and lower oleic acid (66.8 and 60.5% in 2017 and 2018, respectively). Based on principal component analysis (first four components), the first component was mostly associated with the traits of positive effect on the olive oil quality such as oleic acid and unsaturated fatty acids and increasing the oil percentage. In general, according to the results of this experiment, T18 genotype was superior to other cultivars and genotypes in terms of quantity and quality of oil and can be included in the cultivar introduction program.