گروه‌بندی برخی ژنوتیپ‌های سریش (‏eremurus spp.‎‏) ایران با استفاده از صفات ریختی‏

ایران با داشتن هفت گونه، سه زیرگونه و یک گونه هیبرید، سومین مرکز پراکنش جنس سریش می‌باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی درون و بین‌گونه‌ای، 87 ژنوتیپ eremurus متعلق به شش گونه شامل e. inderiensis، e. presicus، e. luteus، e. olgea، e. spectabilis و e. stenophyllus جمع آوری شده از نه استان از لحاظ صفات کمی و کیفی ریخت‌شناسی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد پنج مولفه، 96 درصد از تغییرات کل واریانس را توجیه می نمایند. طول خوشه، ساقه و ارتفاع گیاه، رنگ گل، تعداد برگ و شکل میوه از اجزای تشکیل‌دهنده مولفه‌های اصلی بودند. تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها  را به شش گروه در سطح گونه‌ای تقسیم نمود.جمعیت‌های درون هر گروه از مناطق مختلف جغرافیایی بودند که بیانگر این است که ارتباطی بین الگوی کلاستر بر اساس صفات ریختی و توزیع جغرافیایی ژنوتیپ‌ها وجود نداشت. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد بین اکثر صفات کمی اندازه‌گیری شده همبستگی مثبت وجود داشت. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد ژنوتیپ‌های سریش از نظر صفات مورد مطالعه از تنوع بالایی برخوردار هستند. بر اساس نتایج حاصل از داده‌های ریختی، گونه های e. olgea و e. stenophyllus پتانسیل به نژادی جهت تولید گل شاخه‌بریده و گونه های e. inderiensis، e. luteus، e. presicusفرصت به نژادی جهت به کارگیری در باغهای صخره ای و فضای سبز را دارا می‌باشند.

Classification of some Eremurus spp. genotypes in Iran using morphological ‎characters

Iran is the third distribution center of the genus Eremurus with seven species, three subspecies and one hybrid. In order to study inter and intra specific genetic variation, 87 genotypes representing six species including E. inderiensis, E. olgae, E. persicus, E. stenophyllus, E. luteus and E. spectabilis collected from nine provinces were evaluated in terms of quantitative and qualitative morphological traits. Factors analysis showed that five components accounted 96% of total variances. Inflorescence, shoot and plant height, flower color, leaf number and fruit shape were constituted as main factors. Cluster analysis divided genotypes into six clusters at species level. The populations within each group were geographically different, indicating that there was no relationship between cluster pattern based on morphological traits and geographic distribution of the specimens. Calculating correlation coefficients using morphological data showed that there were positive correlations among most of the quantitative traits. Generally, the results showed that Eremurus genotypes have a high genetic diversity in regard to the studied traits. Based on morphological results, E. olgae and E. stenophyllus have breeding potential for cut flower, while E. inderiensis, E. persicus and E. luteus are suitable species for rock gardens and landscape design applications.