امکان‌سنجی القای ریشه مویین در دو گونه زوفا (‏hyssopus officinalis‏ و ‏hyssopus ‎angustifolius‏)‏

در این پژوهش، القای ریشه مویین از دو ریزنمونه برگ و ساقه دو گونه زوفای دارویی (h. officinalis) و زوفای باریک برگ (h. angustifolius) توسط چهار سویه آگروباکتری شامل a4، atcc15834،lb9404  و 2656 و در سه محیط کشتms  و ms1.2 وb5  آزمایشی به‏‌‏صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. هر دو ریزنمونه برگ و ساقه در سه محیط کشت تولید ریشه مویین کردند. ماهیت تراریختی ریشه های مذکور از طریق ردیابی بخشی از ژن rol b وارد شده به ژنوم ریشه های تراریخت با استفاده از pcr به اثبات رسید. نتایج نشان داد سویه های مختلف agrobacterium rhizogenesو محیط کشت در دو گونه زوفا اثر معنی‏‌‏داری بر درصد ریشه زایی و اندازه ریشه مویین داشتند. بیشترین درصد ریشه مویین (71) و طول ریشه (4.7 سانتی‏‌‏متر) در ریزنمونه ساقه گونه باریک برگ، با تلقیح سویه atcc15834 حاصل شد. در گونه دارویی بالاترین درصد ریشه مویین (55) و طول ریشه مویین (1.6 سانتی‏‌‏متر) برای ریزنمونه برگ، با تلقیح سویه a4 به‏‌‏دست آمد. محیط کشت ms برای هر دو گونه زوفا مناسب ترین بود. این نتایج می تواند در انتقال ژن و کشت ریشه های مویین زوفا به منظور تولید تجاری متابولیت های ثانوی مورد استفاده قرار گیرد.

Feasibility of hairy root induction in two Hyssopus species ‎‎(H. officinalis and H. angustifolius) ‎

In the present study, hairy root induction from leaf and stem explants in two Hyssopus species (H. officinalis and H. angustifilius) was assessed using four Agrobacterium rhizogenes strains including A4, ATCC15834, LB9404 and 2656 on three culture media (MS, ½ MS, B5) as a factorial experimental based on a completely randomized design with three replicates. Almost all leaf and stem explants produced hairy roots. A fragment of transferred rol B was amplified through PCR from the genomic DNA extracted from transformed roots. Different A. rhizogenes strains and culture media and Hyssopus species had significant effects on hairy root percentage and root length. The highest rooting percentage (%71) and root length (4.7 cm) were resulted from stem explants of H. angustifolius cocultivated with the strain ATCC15834 on MS culture medium. While, the leaf explantsof H. officinalis cocultivated with the strain A4 on MS culture medium showed the rooting percentage of 55% and the root length of 1.6 cm at most. The MS medium was the best culture medium for both species. These results can be useful in genetic manipulation of hyssop and its hairy root culture to produce highvalue secondary metabolites.