واکنش رقم ها و کلون های امیدبخش سیب زمینی به تنش اسمزی و دمایی در شرایط درون شیشه ای

به منظور مطالعه واکنش گیاه سیب زمینی در شرایط درون شیشه ای به تنش اسمزی و دمایی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول چهار سطح تنش اسمزی ناشی از پلی اتیلن گلیکول 6000 شامل شاهد، 0.5 ، 1 و 1.5  مگاپاسکال به ترتیب معادل صفر، 200 گرم در لیتر، 300 گرم در لیتر و 370 گرم در لیتر از ماده peg6000 بود و عامل دوم دما در سه سطح شامل 15، 25 و 35 درجه سانتی گراد روی گیاهچه های سه کلون امید بخش 143، 301 و 306 و دو رقم تجاری پیکاسو و مارفونا در محیط کشت ms اعمال شدند. صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مانند مقدار آب نسبی برگ (rwc)، میزان نشت الکترولیت (el)، مقدار پرولین و فعالیت آنزیم های کاتالاز (cat)، پراکسیداز (pox) و اسکوربات پراکسیداز (apx) و محتوی پروتئین اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده سه عامل و همچنین اثر متقابل عامل های مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد بر صفات یادشده به‌استثنای محتوی پروتئین، تاثیر معنی داری داشتند. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که با افزایش دما و مقدار پلی اتیلن گلیکول از میزان آب نسبی برگها کاسته شد، اما میزان نشت الکترولیت، مقدار پرولین، فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز افزایش داشتند. رقم مارفونا نسبت به شرایط تنش متحمل ترین وکلون306 حساس ترین بود، گیاهچه های آن با افزایش شدت تنش از بین رفتند. تلفیق تنش اسمزی با افزایش درجه حرارت برای گیاهچه های سیب زمینی در شرایط درون شیشه ای قابل تحمل نبود، به طوری که تنش اسمزی 0.5 مگاپاسکال به بالا و 35 درجه سانتی گراد باعث خشک شدن گیاهچه ها گردیدند.

Response of potato’s cultivars and promising clones to osmotic and temperature stress under in vitro conditions

In order to study responses of potato plantlets under in vitro conditions to osmotic and temperature stresses, a factorial experiment was conducted in a completely randomized blocks design with three replications. The first factor was osmotic stress caused by polyethylene glycol 6000 in four levels including control, 0.5, 0.1 and 1.5 MPa which were equal to 0, 200, 300 and 370 grl1 PEG. The second factor was temperature at three levels of 15, 25 and 35 °C applied on plantlets of three Promising clones (143, 301 and 306) and two commercial cultivars (Picasso and Marfona) in MS medium. Physiological and biochemical traits including relative water content (RWC), electrolyte leakage (EL), proline, catalase (CAT), peroxidase (POX) and ascorbate peroxidase (APX) as well as protein content were measured. Results of variance analysis showed that the simple effects of three factors as well as the interaction were significant at 1≤0.01 on the mentioned traits, but the protein content was not significant. Comparing the mean of treatments showed that by increasing the temperature and concentrations of PEG, RWC was reduced, while EL, proline content, CAT, POX and APX enzymes activity were increased. Also, results indicated that Marfona was more tolerant to stress conditions than other varieties and clones, which seems is due to preventing the effects of stress by increasing the accumulation of proline and the activity of antioxidant enzymes. Clone 306 was more susceptible than other varieties and clones and showed more vulnerability to stress and its plantlets were killed by increasing stress levels. The combination of osmotic and temperature stresses were not tolerated by potato’s plantlets under in vitro conditions, because osmotic stress of 0.5 MPa and higher in combined with 35°C caused the plantlets to dry.