بررسی ترکیب های شیمیایی اسانس اکوتیپ های مختلف مریم گلی خلیجی (salvia santolinifolia boiss.)

مریم گلی خلیجی با نام علمی salvia santolinifolia boiss. گیاهی چندساله و معطر از خانواده نعناع سانان می باشد که به صورت خودرو در ایران می روید. در این پژوهشسرشاخه های گلدار چهار رویشگاه در استان هرمزگان شامل آبماه، قطب آباد، دو راهی میمند و سیرمند در سال های 1396 تا 1397 جمع آوری گردید. پس از تایید نام علمی آنها در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، نمونه ها در سایه و دمای محیط خشک شدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب توسط دستگاه طرح کلونجر انجام شده و پس از اندازه گیری مقدار اسانس (درصد وزنی به وزنی)، نوع و مقدار ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس اکوتیپ ها با استفاده از دستگاه های گاز کروماتوگرافی گازی (gc) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (gc/ms) تعیین گردید.یافته‌ها نشان داد بیشترین و کمترین بازده اسانس به ترتیب مربوط به اکوتیپ قطب آباد (0.93 درصد) و اکوتیپ آبماه (0.65 درصد) بود. بر این اساس، 36 ترکیب که نماینده 99.9-99.6 درصد از کل ترکیبات بود، شناسایی شدند که آلفا پینن، هومولن اپوکسید، لیمونن، کامفن، آلفا ترپینئول، میرسن و آلفا کادینول ترکیبات اصلی این اکوتیپ ها بودند. هیدروکربن های مونوترپنی گروه اصلی سازنده ترکیبات در تمام نمونه ها را شامل می شد (80.5-69.3 درصد). تنوع شیمیایی اسانس در بین اکوتیپ ها براساس پراکنش جغرافیایی و اقلیمی می‌تواند برای حفاظت و اهلی کردن درون و خارج از رویشگاه این گیاه در نظر گرفته شود.

Study on chemical compositions of essential oil of some Salvia santolinifolia Boiss. Ecotypes

Salvia santolinifolia Boiss. is a perennial aromatic plant from Lamiaceae family that grows wild in Iran. In the current study, the aerial parts of this plant were collected at full flowering stage from four habitats in Hormozgan province including Abmah, Ghotbabad, DorahiMeymand and Sirmand in 2018. After confirmation of scientific names of the plants by Herbarium of Agricultural Research, Education and Extension Organization of Hormozgan province, the plant materials were dried at shade and at room temperature. The essential oils were obtained by hydrodistillation, the yields were calculated based on dry weight and the oils were analyzed by GC and GC/MS. Results showed that maximum and minimum essential oil contents (w/w%) obtained from Ghotbabad (0.93%) and Abmah (0.65%) ecotypes, respectively. According to ecotypes, thirtysix components, representing 99.6 99.9% of the total components, were identified. αPinene, humulene epoxide, limonene, camphene, αterpineol, myrcene and αcadinol were the major compounds. Monoterpene hydrocarbons were the main group of constituents in all samples (69.3 80.5%). The chemical variation among ecotypes according to their geographical and bioclimatic distribution could be considered for in situ and ex situ conservation and domestication of the plants.