مطالعه تنوع ژنتیکی برخی لاین‌های فلفل (capsicum annuum l.) با استفاده از تجزیه‌های آماری چند متغیره

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 65 لاین فلفل، که از مناطق مختلف کشور و همچنین از کشور چین و مرکز تحقیقات بین المللی سبزیجات (avrdc) جمع آوری شده بودند؛ آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار برای ارزیابی 13 صفت مرفولوژیک اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از تفاوت معنی دار بین ژنوتیپ ها در سطح احتمال یک درصد از لحاظ تمامی صفات بود. بر اساس مقایسه میانگین صفات مختلف که به روش توکی در سطح احتمال 5 درصد انجام شد، ژنوتیپ های 3095 و 0013 و 266 از لحاظ عملکرد و خصوصیات مرتبط با بازارپسندی محصول وضعیت بهتری داشتند. برای تعیین فاصله ژنتیکی و گروه بندی ژنوتیپ ها، تجزیه به عامل ها و تجزیه خوشه ای انجام شد. جهت درک بهتر از روابط داخلی صفات و تعیین گروهی متغیرهای با بیشترین همبستگی، از تجزیه به عامل ها با استفاده از تجزیه به مولفه های اصلی و چرخش عامل ها به روش وریماکس استفاده شد. در این تجزیه چهار عامل مستقل از هم، مجموعاً 74.07 درصد از تغییرات را توجیه نمودند. تجزیه خوشه ای به روش وارد، لاین های ارزیابی شده را در شش گروه متفاوت قرار داد؛ به طوری که این نتایج تا حد زیادی با مناطق جغرافیایی پراکنش لاین ها و همچنین با صفاتی همچون عملکرد و خصوصیات مورفولوژیک مرتبط با بازارپسندی محصول هم خوانی داشتند. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که سه صفت قطر ساقه، طول ساقه و تعداد میوه در بوته بیشترین تاثیر را بر روی عملکرد میوه داشتند. جهت ارزیابی اثرات مستقیم و غیرمستقیم صفات وارد شده در مدل رگرسیونی بر عملکرد میوه، تجزیه علیت انجام شد. نتیجه حاصل از این تجزیه موید تاثیر مستقیم سه صفت یاد شده بر روی عملکرد بود و تاثیر غیر مستقیم این صفات چندان قابل توجه نبود. با توجه به این‌که در این آزمایش لاین های مورد مطالعه از لحاظ تنوع ژنتیکی تفاوت های قابل توجهی در صفات مورد بررسی نشان دادند نتیجه‌گیری شد که با انتخاب ژنوتیپ های برتر در هر خوشه که فاصله ژنتیکی بیشتری با یکدیگر دارند می توان در تولید ارقام هیبرید فلفل به‌منظور بهره جستن از هتروزیس استفاده کرد.

Morphological variation of some capsicum (Capsicum annuum L.) lines using multivariate statistical analysis

In order to investigate the genetic diversity of 65 lines of pepper, collected from different regions of the country and also from China and the International Research Center for Vegetables (AVRDC), a randomized complete block design with 3 replications was done. Results of analysis of variance showed a significant difference among genotypes at 1% probability level for all traits. Based on the mean comparison of different traits using Tukey’s method at 5% probability level, genotypes 3095, 0013 and 266 were better in terms of yield and characteristics associated with marketable products. To determine the genetic distance and grouping of genotypes, factor and cluster analysis performed. To understand the internal relations of traits and to determine the group of variables with the highest correlation, factor analysis performed using principal component analysis were through varimax rotation. In these analysis, four independent factors justified 74.7% of the variation. Cluster analysis was done using Ward method, and the lines were gathered into six different groups. So that, this grouping was associated with geographic distribution of lines and some of morphological traits that associated with marketability. Results of stepwise regression showed that three traits of stem diameter, stem length and number of fruits per plant had the greatest effect on fruit yield. To evaluate the direct and indirect effects of these traits on fruit yield, Path analysis performed. Results showed that the three mentioned traits had direct effect and indirect effect of these traits was very low. Given that in this experiment lines under study showed significant differences in terms of genetic variability for traits under evaluation. It was concluded in order to benefit from heterosis, selection of superior genotypes with greater genetic distance from each other can be useful in pepper hybrid variety production.