ارزیابی تغییر برخی ترکیبات حاصل از تنش خشکی در ژنوتیپ‌های طبیعی مرکبات

مرکبات اغلب در معرض خشکی‌های دوره‌ای هستند. به همین منظور، اثر تنش خشکی بر میزان برخی ترکیبات در دانهال‌های نوسلار 8 ژنوتیپ‌ ناشناخته مرکبات شامل 4-2، 2-5، 2-12، 5-10، 1-10، 1-2، بکرایی و لیموآستارایی به همراه دو پایه‌ متحمل پونسیروس (poncirus trifoliate raf.)و حساس راف‌لمون (citrus jambhiri lush.)مطالعه شد. این پژوهش، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در بستر کوکوپیت و ماسه (1:1) تحت شرایط گلخانه‌ای انجام شد. فاکتورها شامل ژنوتیپ های مرکبات و سطوح آبیاری بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش، پونسیروس با 298.4 میکرومول بر گرم وزن خشک برگ، بیش‌ترین تجمع پرولین را داشت و بیش‌ترین میزان تجمع مالون‌دی‌آلدهید در راف لمون با 356.9 نانومول بر گرم وزن خشک برگ و کم ترین در پونسیروس با 134.4 میکرومول بر گرم وزن خشک مشاهده شد. همچنین در شرایط تنش، بیش‌ترین میزان قند محلول در ژنوتیپ 25 با 97.37 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ و کم ترین نیز در راف لمون با 51.57 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ گزارش شد. در شرایط تنش، راف لمون کم ترین میزان کلروفیل کل را داشت. ژنوتیپ 2-5 با 9.4 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ، بیش‌ترین و ژنوتیپ لیمو آستارایی با 4.4 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ، کم ترین میزان کاروتنویید کل را داشتند. بیش‌ترین مقدار کلسیم در شرایط تنش در پونسیروس با 57 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ و کم ترین در راف لمون با 32.63 دیده شد. بر این اساس، پونسیروس و ژنوتیپ 25 به عنوان متحمل در برابر خشکی و راف لمون و لیمو آستارایی بعنوان حساس معرفی شدند.

Evaluation of changes in some of produced compounds from drought stress in Citrus natural genotypes

Citrus often are encountered with periodic droughts. For this reason, nucellar seedlings of Poncirus(PT) (Poncirus trifoliata Raf.),Rough Lemon (RL) (Citrus jambhiri Lush.) and 8 Citrus unknown genotypes including of 24, 52, 122, 105, 101, 21, Bakraii and Astaraii lemon were planted in cocopeat and sand medium (1:1) under greenhouse conditions and were subjected to drought stress. This research, was conducted as factorial experiment based on completely randomized design with three replications. The factors were 10 Citrus genotypes and two level of irrigation. The results showed that PT with 298.4 µmol/gdw had maximum accumulation of proline in drought stress. Maximum and minimum accumulation of malondialdehyde (356.9 and 134.4 µmol/gdw, respectively) were observed in RF and PT rootstocks under drought stress. Also maximum of total soluble sugar quantities in 52 genotype with 97.37 mg/gdw and minimum in RL with 51.57 mg/gdw were reported under drought stress. RF had minimum of total chlorophyll content under drought stress. The most and  least of total carotenoid content were seen respectively in genotype 52 with 9.4 mg/gdw and Astaraii lemon genotype with 4.4 mg/ g dw in drought stress conditions. Maximum of calcium content was observed in PT with 57 mg/gdw and minimum in RF with 32.63 mg/g dw. On the basis of the study, PT and 52 genotype were introduced as tolerant and RL and Astaraii lemon as susceptible to drought.