ارزیابی روابط عملکرد، صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت میوه با استفاده از ضرایب همبستگی و تجزیه خوشه‌ای در برخی رگه‌های گوجه‌فرنگی

گوجه‌فرنگی (lycopersicon esculentum mill.) گیاهی از تیره سیب‌زمینی‌سانان (solanaceae) و دومین سبزی پرمصرف جهان است که ارزیابی عملکرد میوه و صفات موثر بر آن در گزینش رقم‌های مطلوب حائز اهمیت می‌باشد. به‌منظور بررسی روابط عملکرد، صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت میوه در 83 رگه s3 گوجه‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی‌داری برای رگه‌ها در تمام صفات مورد بررسی نشان داد. عملکرد میوه همبستگی مثبت و بسیار معنی‌داری با صفات متوسط تعداد و وزن میوه در هر رگه، طول و قطر میوه، ضخامت پریکارپ و اسید قابل تیتراسیون و همبستگی منفی و معنی‌داری با صفات تعداد روز تا رسیدگی 50 درصد میوه و شاخص رسیدگی داشت. تجزیه خوشه‌ای، رگه‌ها را در پنج گروه قرار داد و برای تمام صفات به‌جز میزان مواد جامد محلول، تفاوت بسیار معنی‌داری بین گروه‌ها وجود داشت. بر اساس مقایسه میانگین گروه‌های حاصل از تجزیه خوشه‌ای، رگه‌های گروه پنجم شامل 282، 269، 260، 280، 276، 244، 213، 247 و 412 زودرس و دارای مقادیر بالای صفات مرتبط با عملکرد میوه بودند. هم‌چنین بر اساس نمودارهای سه‌بعدی رسم‌شده، برخی از رگه‌ها دارای میزان اسید قابل تیتراسیون و نسبت طول به عرض میوه بالاتر و شاخص رسیدگی پایین‌تری نسبت به سایر رگه‌ها بودند و به‌دلیل خاصیت ماندگاری بالا، به‌عنوان رگه‌های مناسب جهت مصارف تازه‌خوری و فرآوری قابل‌توجه بوده و می‌توانند برای تولید هیبریدهای مطلوب استفاده شوند.

Assessment of yield, yield related traits and quality properties by correlation coefficients and cluster analysis in some tomato lines

In order to evaluate yield, yieldrelated traits and fruit quality in 83 tomato lines, this experiment was conducted using Completely Randomized Block Design with three replications. Results of analysis of variance indicated highly significant genotypic differences for all studied traits. Fruit yield showed a positive and highly significant correlation with average of fruit number and weight, fruit length and diameter, pericarp thickness and titrable acidity (TA), and negative significant correlation with days to 50% maturing and ripening index (TSS/TA) traits. Cluster analysis classified all lines in five groups and there was highly significant difference among the clusters for all traits except TSS. Based on mean comparison between cluster analysis groups, the lines in cluster 5 including, 282, 276, 244, 213, 247 and 412 were early maturing and had a high value of yield related traits. Among the cluster 5 lines, some of them had a high titratable acidity and length to diameter ratio, and a lower TSS/TA than other line. These lines could introduce as suitable lines for fresh consumption and also for processing as a result of their long shelf life and could be used for production of suitable hybrids.