رشد رویشی و کارایی مصرف آب دانهال‌های مرکبات در کاربرد همزمان سایه‌اندازی و پاره‌خشکیدگی ناحیۀ ریشه

تغییرات اقلیمی و تقاضای رو به افزایش آب برای تولید کشاورزی، استفاده بهینه از منابع آب را ناگزیر کرده است. در این آزمایش اثرگذاری‌های پاره‌خشکیدگی ناحیۀ ریشه (prd) و کاربرد آن همراه با سایه‌اندازی بر رشد و کارایی مصرف آب دانهال‌های دوساله نارنج در رامسر بررسی شد. این آزمایش به‌صورت گلدانی و در قالب طرح کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای این آزمایش شامل آبیاری کامل(fi)، پاره‌خشکیدگی ناحیۀ ریشه (prd) و دو تیمار پاره‌خشکیدگی ناحیۀ ریشه همراه با سایه‌اندازی متوسط (mshprd) و بالا (hshprd) بود که به مدت هفت ماه در سال 1394 اجرا شد. مقدار آب آبیاری بر پایۀ کمبود رطوبت خاک تعیین شد. کاهش آب مصرفی در تیمار prd بی‌سایه‌اندازی، 29.6 درصد و در تیمارهای با سایه‌اندازی متوسط و بالا به‌ترتیب 36.2 و 39.2 درصد بود. مقایسۀ میانگین‌ها نشان داد، در تیمار hshprd اندازه‌های قطر تنه، وزن، حجم، طول، سطح و تراکم طولی ریشه و نسبت‌ ریشه به‌کل گیاه کمتر از دیگر تیمارها بود و نیز حجم و وزن ساقه و شاخه و تولید مادۀ خشک، کمتر از آبیاری کامل بود. ولی نسبت‌های وزن خشک برگ و همۀ اندام‌های هوایی به‌کل گیاه و نیز نسبت اندام‌های هوایی به ریشه (s/r) در این تیمار بیش از دیگر تیمارها بود. تفاوت تیمارها از نظر شمار، سطح و وزن خشک و تر برگ، ارتفاع گیاه، طول شاخه‌ها، قطر ریشه، سطح ویژه و طول ویژۀ ریشه معنی‌دار نبود. درنتیجه، بیشترین کارایی مصرف آب آبیاری در تیمار mshprd دیده شد ولی این برتری تنها نسبت به آبیاری کامل معنی‌دار بود.