بررسی تاثیر نور طبیعی و مصنوعی بر ریز ازدیادی گیاهچه‌های سیب‌زمینی

تامین منبع نور مصنوعی برای رشد گیاهچه‌ها در کشت بافت سیب‌زمینی، مستلزم صرف هزینه‌های بالایی است. لذا بررسی‌ با هدف تولید گیاهچه در شرایط نور طبیعی و مقایسۀ ویژگی‌های ریخت‌شناختی آن با گیاهچه‌های رشدیافته در نور فلورسنت با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با نه تکرار در شرایط درون‌شیشه و چهار تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. تیمارها شامل دو رقم آگریا و ساوالان و نور طبیعی و فلورسنت بودند. نتایج نشان‌ داد ، ارتفاع گیاهچۀ رقم ساوالان در هر دو شرایط نوری یکسان و در مقابل رقم آگریا در نور فلورسنت 1.5 سانتی‌متر ارتفاع گیاهچۀ بیشتری نسبت به شرایط رشد نور طبیعی داشت. طول ریشه، قطر ساقه، سطح‌ برگ، شمار گره در بوته، شمار شاخه در بوته و وزن ‌تر گیاهچه در هر دو رقم مورد بررسی در نور طبیعی بیشتر از نور فلورسنت بود. میزان افزایش سطح برگ در نور طبیعی نسبت به نور فلورسنت در رقم آگریا و ساوالان به ترتیب 23 و 6 درصد، شمار گره در بوته 2.2 و 22.5 درصد و وزن ‌تر گیاهچه 18.9 و 17.2 درصد بود. فاصلۀ میان‌گره‌ها در نور فلورسنت بیشتر از نور طبیعی بود. از نظر سطح برگ، شمار و وزن ریزغده در بوته، گیاهان رشد یافته در شرایط نور طبیعی نسبت به فلورسنت برتری نشان دادند. درمجموع با توجه به تولید گیاهچه‌ با ویژگی‌های ریخت‌شناختی مناسب در نور طبیعی و تولید بالاتر ریزغده در گیاهان رشد یافته در شرایط نور طبیعی و فلورسنت، می‌توان با استفاده از نور طبیعی با میانگین شدت نور 4598 لوکس برای رشد گیاهچه‌ها در مرحلۀ درون‌شیشه از هزینه‌های تولید ریزغده‌های سیب‌زمینی صرفه‌جویی کرد.

Evaluation of effect of natural and artificial lights on potato micropropagation

Providing light source for plantlet growth in potato tissue culture is expensive. So, an experiment was conducted in factorial arrangement based on completely randomized block design with nine replications under in vitro and four replications in greenhouse conditions to study plantlet production under natural light and comparing the morphological traits of these plantlets with the ones grown under fluorescent light conditions. Treatments consisted of two potato cultivars of Agria and Savalan and natural and fluorescent light. Results indicated that Savalan plantlets height was almost the same in both light conditions while a higher plantlet height was found in fluorescent light conditions in Agria. Root length, stem diameter, leaf area, number of nodes per plantlet, number of branches per plantlet and plantlet fresh weight was higher in natural light compared to fluorescent in both cultivars. An increase of 23 and 6 percent in leaf area, 2.2 and 22.5 percent in node number per plantlet and 18.9 and 17.2 percent in fresh weight was found in natural light compared to fluorescent light in Agria and Savalan, respectively. Longer internodes were observed in fluorescent light. Generally, according to the suitable morphological traits of plantlets grown under natural light and higher minituber production of these plants in greenhouse, reduction in minituber production costs could be achieved by using natural instead of fluorescent light in in vitro conditions.