ارزیابی تحمل سرمای زمستانی و برآورد دمای بحرانی (lt50) در 21 نژادگان توت‌فرنگی

آسیب و زیان یخ‌زدگی بوته‌های توت‌فرنگی یکی از بزرگ‌ترین عامل‌های کاهش عملکرد کمی و کیفی این محصول در مناطق معتدله است. به‌منظور ارزیابی تحمل به سرمای زمستان در 21 نژادگان (ژنوتیپ) توت‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط طبیعی یخبندان‌های زمستانی (با کمینۀ مطلق دمای 28 درجۀ سلسیوس) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی قاملو وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی منابع طبیعی کردستان به مدت یک سال اجرا شد. در این آزمایش شاخص آسیب یخ‌زدگی طوقه بر پایۀ نشت یونی، دمای lt50 برگ، دمای lt50طوقه، شدت قهوه‌ای شدن بافت طوقه، درصد زنده‌مانی، شمار برگ، سطح برگ، طول دم برگ و عملکرد نژادگان‌ها ارزیابی شد. اختلاف معنی‌داری بین نژادگان‌های مورد آزمایش برای همۀ صفات مورد ارزیابی مشاهده شد. نژادگان‌های ʼکراسنی برگʻ، ʼکویین الیزاʻ، ʼآلیسوʻ، ʼداچنیتساʻ و ʼکردستانʻ به ترتیب کمترین میزان آسیب یخ‌زدگی طوقه و بیشترین درصد زنده‌مانی و نژادگان‌های ʼتنسی بیوتیʻ و ʼسلواʻ کمترین تحمل به سرمای زمستان را نشان دادند. بنا بر نتایج تجزیۀ پروبیت دمای بحرانی طوقه، نژادگان ʼکراسنی‌برگʻ، متحمل‌ترین نژادگان به سرمای زمستان و نژادگان ʼتنسی بیوتیʻ، حساس‌ترین نژادگان در مقایسه با دیگر نژادگان‌های مورد آزمایش بود. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین اندازۀ برگ و طول دم برگ با شاخص آسیب یخ‌زدگی طوقه و دمای lt50 طوقه مشاهده شد درحالی‌که شمار برگ بوته همبستگی مثبت و معنی‌داری با درصد زنده‌مانی و عملکرد بوته‌ها در شرایط تنش دمای پایین نشان داد. بنابر نتایج آزمایش، نژادگان‌های ʼکویین الیزاʻ، ʼونتاʻ، ʼآروماسʻ و ʼکردستانʻ، در مقایسه با دیگر نژادگان‌های مورد بررسی، به ترتیب مناسب‌ترین نژادگان‌ها برای کشت در مناطق سردسیر کشور هستند.