ویژگی‌های میوه‌ شناختی برخی از نژادگان‌های زالزالک در استان آذربایجان غربی

این پژوهش به‌منظور ارزیابی و مقایسۀ 20 نژادگان زالزالک از چهار گونۀ مختلف، برای شناسایی و معرفی نژادگان های برتر به لحاظ میوه‌شناختی در استان آذربایجان غربی انجام شد. صفاتی مانند رنگ و اندازۀ میوه، وزن میوه، طول دم میوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتی میوه اندازه گیری شدند. بزرگ‌ترین میوه ها در گونه crataegus azarolus و کوچک‌ترین میوه‌ها در گونه های c. monogyna و c. aplosangouainea مشاهده شد. صفات مرتبط با برگ از جمله طول و عرض برگ همبستگی معنی داری با صفات مرتبط به میوه مانند وزن، اندازه میوه و طول و عرض بذر داشتند. پنج عامل اصلی بر پایۀ تجزیه به عامل ها، نزدیک به 89/11 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیۀ خوشه ای به روش وارد (ward)نژادگان های زالزالک به سه گروه اصلی تقسیم شدند. نژادگان های مربوط به گونۀ c. azarolus var azarolus و چندین نژادگان نیز از گونۀ c. aplosangouaineaدر گروه نخست قرار گرفتند که بالاترین سفتی میوه و شمار بذر بیشتری داشتند. در گروه دوم نژادگان های گونۀ c.azarolus قرار دارند که طول، عرض و وزن میوۀ بالاتری داشت. در گروه سوم نیز نژادگان های گونۀ c. monogyna و چندین نژادگان نیز از گونۀ c. aplosangouaineaجای گرفتند که صفات چگالی میوه، طول برگ و شاخص a* در جداسازی این گروه نقش مهمی داشتند. نتایج نشان داد، گروه بندی تا حدودی از الگوی توزیع گونه ای نژادگان ها پیروی می کند. نتایج به‌دست‌آمده را می توان در برنامه های بهنژادی و معرفی رقم در زالزالک به‌کار برد.