آسیب‌شناسی «معرفت دینی» در عصر ابن‌رشد و صدرالدین شیرازی (مورد مطالعه: «فصل المقال فیما بین الحکمه و الشریعه من الاتصال» و رسالۀ «سه اصل فلسفی»)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
جمشیدیها غلامرضا ,طاهری کل کشوندی مسلم
|
|
منبع
|
فلسفه دين - 1396 - دوره : 14 - شماره : 4 - صفحه:697 -722
|
|
چکیده
|
در مقالۀ حاضر در صدد بررسی وضعیت «معرفت دینی» عصر دو حکیم اسلامی ابن‌رشد (520 - 595 هـ.ق) و صدرالمتالهین شیرازی (979 - 1045هـ ق) مبتنی بر دو اثر «فصل المقال...» ابن‌رشد و «رسالۀ سه اصل» صدرالمتالهین هستیم. هدف از انجام دادن این پژوهش، بازخوانی موضع آسیب‌شناسانه‌ای است که هر یک از این دو فیلسوف در مواجهه با روندهای معرفتی جامعۀ اسلامی عصر خود اتخاذ و با چنین تبیینی، بخشی از وضعیت تفکر آن عصر را ثبت کرده‌اند. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است. در این نوشتار، نخست به بررسی اجمالی وضعیت اجتماعی ـ سیاسی حاکم بر فضای فکری عصر دو حکیم پرداخته شده، سپس به موضع‌گیری هر یک از این دو اندیشمند نسبت به جریان‌های موجود در عرصۀ تفکر دینی عصر خود در دو کتاب مورد مطالعۀ پژوهش پرداخته‌ایم و در ادامه، به مقایسۀ تشابهات و تمایزات اندیشۀ دو حکیم در این زمینه اقدام کرده‌ایم و در پایان به این نتیجه رسیدیم که هر دو متفکر، با معیارهای متفاوتی در صدد بررسی «موانع حصول معرفت دینی» هستند. با مبنا قرار گرفتن علوم شرعی همچون فقه، در معرفت دینی، آسیب‌های اصلی از نظر ابن‌رشد عدم استفاده از روش‌های عقلانی در استنباط علوم شرعی است و با مبنا قرار گرفتن علوم اخروی در معرفت دینی، این آسیب‌ها از نظر صدرالمتالهین، عدم توجه به «معرفت نفس» و علوم مکاشفات است.
|
|
کلیدواژه
|
ابن‌رشد، رسالۀ سه اصل، صدرالدین شیرازی، فصل المقال، معرفت دینی
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, دانشکدۀ علوم اجتماعی, گروه علوم اجتماعی اسلامی, ایران, دانشگاه تهران, دانشکدۀ علوم اجتماعی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
muslimtaheri@ut.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|