تبیین و نقد نظریۀ نمادین پل تیلیش در زبان

پل تیلیش (1886 - 1965) متکلم مسیحی آلمانی است که زبان دین را نمادین می‌داند. به این معنا که حوزۀ دین سرشار از نمادهای دینی استو نماد دینی را نمادی می‌داند که بیانگر دلبستگی واپسین باشد. از دیدگاه تیلیش، تمام گزاره‌های دینی نمادین هستند مگر یک گزاره که «خدا خودِ هستی است» و هر چیز دیگری غیر از این گزاره دربارۀ او بگوییم، نمادین است. تیلیش معتقد است خدا یک وجود در میان سایر وجودات نیست، بلکه خدا خودِ وجود است و نمی‌توان او را در کنار سایر موجودات، موجود دیگری شمرد، چرا که لازمة موجود بودن خدا در میان سایر موجودات، محدودیت و متناهی بودن اوست. نگارندگان در این مقاله، ضمن تبیین این نظریه آن را نقد می‌کنند و نتیجه می‌گیرند که شاید بتوان گفت بیان نمادین در دین و به تبع آن در قرآن وجود دارد، اما نه اینکه کل زبان دین، نمادین باشد. چرا که علاوه بر اشکال‌های وارد شده بر نظریۀ تیلیش و نقض نظریه‌های خودش در عمل، هدف ارسال رُسل و انزال کُتب، هدایت همگانی مردم است و این صورت نمی‌گیرد مگر اینکه عموم مردم توان فهم سخن خداوند را داشته باشند. از این‌رو حکمت حدوث دین اقتضا می‌کند زبان هدایت، زبان فراگیر، آشکار و فهم شدنی برای عموم باشد.