ارزیابی فلسفۀ اخلاق سکولار و روش ‌شناسی مواجهۀ آن با اخلاق دینی

اخلاق سکولار که به تعبیر‌های مختلفی مانند اخلاق دین‌زدایی‌شده، انسانی یا عرفی از آن یاد می‌شود، در مقابل اخلاقی دینی و الهی قرار دارد و پدیده‌ای برآمده از تفکر سکولاریسم است که خود را بر مدار نیاز و حرکت جامعۀ بشری تطبیق می‌دهد. با این نگاه در اخلاق سکولار، قبض و بسط شناور و نسبی خواهد آمد و نمی‌توان آن را از جهان‌بینی الهی منبعث دانست.سوال اصلی پژوهش آن است که اخلاق غیرمبتنی بر دین بر چه مستندات و ادله‌ای متکی است و چگونه می‌توان در یک مواجهۀ منطقی به ارزیابی آن پرداخت؟با این فرضیه که اشکال‌های طرح‌شده بر اخلاق دینی هم در مبنا و هم در روش به تامل فراوان نیاز دارد، باید میان اعمال دینداران در عدم التزام کامل به اصول اخلاق دینی، با بنیادهای اساسی دین فرق گذاشت؛ چه آنکه برخی از ایرادهای روشنفکری به برخی اباحه‌گری‌های افراد جامعۀ دینی برمی‌گردد نه اصل دین.در گفت‌وگوی پیش‌رو میان این دو رویکرد، پس از طرح نظریات ادلۀ اخلاق سکولار از زبان روشنفکران مسلمان و وطنی در قالب چند دستۀ هم‌افق، ابتدا این موارد به‌صورت مختصر و مورد‌پژوهانه تحلیل و نقد خواهند شد. در ادامه مواجهه‌ای کلی‌تر ناظر به مبانی و مولفه‌های معرفتی اخلاق سکولار صورت خواهد گرفت.

Examining the secular ethics philosophy and the methodology of its contrariety with the religious ethics

Secular ethics – which is known as the dereligionized, human, or conventional ethics – contrasts the religious and divine ethics. Its roots are in humanistic thought that adapts itself to the needs and the direction of the society. Therefore, the contraction and dilation of secular ethics will be unstable, gradual, and accidental. Moreover, it is not possible to expect this thought system to present mysteriousness, divine worldview, and generality.In the discussion about the two foregoing thoughts, the objective is to criticize the foundations of the secular thought through the Muslim openminded thinkers’ ideas in a case study and particular affirmative proposition manner  based on  our society’s present day ethical harms, and then, to present the epistemic principles of the religious ethics.In the direct discussion between these two approaches, first the secular ethics arguments will be presented through the Iranian openminded scholars’ words in some themebased categories, and then, they will be criticized briefly in a case study manner. Next, a more general confrontation regarding the principles and factors of the secular ethics will be provided.