مقایسه دو دیدگاه غزالی درمبحث جاودانگی

ازجمله اندیشه های بدیع غزالی نظریه «بدن جدید» در مبحث جاودانگی است که در کتاب تهافت الفلاسفه و در نقد نظر حکمای مشا در مبحث معاد طرح شده است.براساس این دیدگاه اساس و حقیقت انسان نفس اوست و با مرگ و فنای بدن نفس باقی است و در هنگام حشر فرقی نمی کند که خداوند همان بدن یا بدنی دیگر را بازگرداند زیرا حقیقت انسان نفس اوست واین امکان وجود دارد که خداوند بدن جدیدی خلق کند.از نظر او خلق بدن جدید هیچ مغایرتی با شرع و عقل ندارد .غزالی در کتاب «الاقتصاد فی الاعتقاد» که اثری کلامی است ، دیدگاه «برانگیختگی »را مطرح می کند. بر اساس این دیدگاه خداونددر روزقیامت با قدرت لایزال خود اجزا پراکنده بدن انسان را دوباره باز می گرداند.دیدگاه برانگیختگی در کتاب الاقتصاد فی الاعتقاد در ظاهر به تاسی ازمتکلمین اشعری نگاشته شده است ،امّا تامل در بیانات غزالی و مبانی مشترک دیدگاه «بر انگیختگی» ونظریه بدن جدید همچنین بررسی تاریخی آثار اوو نحوه بیان منتقدین نظریه بدن جدید و بررسی دلیل تنوع و تناقض ظاهری کلام او در آثارش نشان می دهد که هرچند غزالی نظریه مختار خود را در مبحث جاودانگی بر انگیختگی عنوان می کند امادیدگاه «بر انگیختگی »در کتاب الاقتصاد فی الاعتقاد بطور تلویحی و در لفافه کلمات به گونه ای بیان شده که به همان دیدگاه بدن جدید اشاره دارد.